Pomimo trwających wysiłków na rzecz ograniczenia podaży, dostępność narkotyków w Europie pozostaje wysoka, co napędza powszechne używanie nielegalnych substancji. Najnowszy raport EMCDDA podkreśla zmieniające się wzorce konsumpcji, rosnące używanie wielu narkotyków i rosnące zagrożenie ze strony syntetycznych opioidów.
Dostępność narkotyków w Europie pozostaje wysoka i pomimo wysiłków zmierzających do jej ograniczenia, używanie narkotyków pozostaje powszechne. Najnowszy raport Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) oferuje kompleksowy przegląd sytuacji w 2024 r., badając zarówno skalę używania substancji psychoaktywnych, jak i związane z tym ryzyko.
Analiza opiera się na danych z państw członkowskich Unii Europejskiej, a także Norwegii i Turcji. Raport podkreśla ewoluującą dynamikę rynku narkotykowego i wynikające z niej wyzwania dla polityki zdrowia publicznego i bezpieczeństwa.
Nielegalne substancje w Europie
Raport EMCDDA potwierdza, że marihuana pozostaje zdecydowanie najpopularniejszym narkotykiem w Europie. Jednak nie jest to jedyna substancja o dużym zapotrzebowaniu — kokaina, syntetyczne stymulanty, MDMA, heroina i nowe substancje psychoaktywne (NPS) również odgrywają znaczącą rolę na rynku narkotykowym kontynentu.
Szczególnie niepokojącym trendem jest rosnąca liczba osób używających jednocześnie wielu substancji. Kokaina, często łączona z alkoholem i tytoniem, jest powszechnym elementem takiego polidrugingu, zwiększając ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Dostawa i produkcja narkotyków
Raport ujawnia, że pomimo wysiłków organów ścigania dostępność narkotyków w Europie pozostaje wysoka. Dane dotyczące konfiskat wskazują, że przemyt i produkcja nielegalnych substancji utrzymują się na znaczącym poziomie. W 2022 r. znaczna liczba konfiskat prekursorów narkotyków wskazywała na trwającą działalność laboratoriów produkujących substancje syntetyczne.
Zarówno marihuana, jak i haszysz są szeroko uprawiane i dystrybuowane w Europie, choć część produkcji jest importowana. Jeśli chodzi o kokainę, dane sugerują, że główne szlaki przemytu nadal prowadzą z Ameryki Południowej przez porty europejskie, stanowiąc punkty wejścia, zanim narkotyk dotrze na rynki krajowe.
Kokaina i syntetyczne środki pobudzające
Po konopiach indyjskich kokaina jest najczęściej używanym nielegalnym narkotykiem w Europie. Podczas gdy poziom konsumpcji różni się w zależności od kraju, ogólny trend wskazuje na rosnący popyt. Jednym z kluczowych czynników jest łatwa dostępność, połączona z częstym używaniem w połączeniu z alkoholem, co wzmacnia jej działanie pobudzające.
Syntetyczne stymulanty, takie jak amfetamina, metamfetamina i katynony, również zyskują na popularności. Szczególne zaniepokojenie budzi rosnąca obecność syntetycznych opioidów, które są często znacznie silniejsze niż heroina i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.
MDMA (ecstasy) pozostaje głównym narkotykiem rekreacyjnym, szczególnie wśród bywalców festiwali i klubów. Raport podkreśla, że aż 79 procent użytkowników MDMA w Unii Europejskiej i Norwegii zażywało tę substancję na imprezach muzycznych, co wzmacnia jej silne powiązanie z życiem nocnym i kulturą rozrywkową.
Tymczasem heroina nadal jest najczęściej używanym nielegalnym opioidem w Europie, choć wzorce konsumpcji ulegają zmianom. Rosnąca powszechność syntetycznych opioidów — z których wiele jest znacznie silniejszych i bardziej niebezpiecznych — stanowi coraz większe zagrożenie. Wzrost liczby przedawkowań podkreśla pilną potrzebę skuteczniejszych strategii zapobiegania i rozszerzonego dostępu do terapii substytucyjnej.
Nowe substancje psychoaktywne: nowe zagrożenie
Rynek narkotykowy w Europie nieustannie ewoluuje, a nowe substancje psychoaktywne (NPS) pojawiają się każdego roku. Należą do nich syntetyczne kannabinoidy, katynony i opioidy, z których wiele jest trudnych do wykrycia i wysoce niebezpiecznych. Wczesny system ostrzegania UE monitoruje i identyfikuje nowe substancje, aby lepiej reagować na pojawiające się zagrożenia.
Chociaż liczba osób przyjmujących narkotyki dożylnie spada, nadal należą one do najbardziej narażonych grup. Wstrzykiwanie narkotyków pozostaje głównym czynnikiem zakażeń HIV i wirusowym zapaleniem wątroby typu B i C, co sprawia, że programy redukcji szkód — takie jak dostęp do czystych igieł, strzykawek i terapia substytucyjna — są kluczowe.
Zgony związane z narkotykami pozostają palącym problemem, a opioidy odpowiadają za większość zgonów. Wiele krajów europejskich rozszerza dostęp do naloksonu, ratującego życie antidotum na przedawkowanie opioidów, w celu ograniczenia wskaźników śmiertelności.
Dlaczego ludzie biorą narkotyki?
Europejskie internetowe badanie dotyczące narkotyków z 2024 r. rzuca światło na motywy stojące za zażywaniem narkotyków:
- Dla zabawy – 75 procent osób zażywających MDMA, ketaminę i kokainę w proszku podało przyjemność jako główny powód.
- Aby nie zasnąć – 51 procent użytkowników amfetaminy i 44 procent użytkowników metamfetaminy zażywało te substancje w celu pobudzenia.
- W celu odprężenia i łagodzenia stresu – 60 procent użytkowników marihuany, metamfetaminy i CBD przyznało się do zażywania narkotyków w celu odprężenia się.
Warto zauważyć, że mniej niż 3 procent respondentów szukało profesjonalnej pomocy w związku z uzależnieniem od narkotyków, co wskazuje na potrzebę poprawy dostępu do leczenia uzależnień.
Wyzwania przed nami
Raport EMCDDA jasno pokazuje, że krajobraz narkotykowy Europy ulega zmianom i wymaga nowoczesnych, adaptacyjnych polityk. Rosnąca dostępność substancji psychoaktywnych, zmieniające się wzorce użytkowania i rosnące zagrożenie ze strony syntetycznych opioidów stanowią poważne wyzwania dla krajów UE.
Skuteczna polityka narkotykowa musi wykraczać poza redukcję podaży. Powinny one stawiać na pierwszym miejscu środki redukcji szkód, rozszerzać dostęp do leczenia i zapewniać lepsze wsparcie osobom zmagającym się z uzależnieniem.
Napisany przez
Kształt rozmowy
Czy masz coś do dodania do tej historii? Jakieś pomysły na wywiady lub kąty, które powinniśmy zbadać? Daj nam znać, jeśli chcesz napisać kontynuację, kontrapunkt lub podzielić się podobną historią.