Het is zwaar voor jongeren in Europa, qua geestelijke gezondheid. Je ziet het overal – op school, online – en soms lijkt het alsof niemand echt weet hoe ze moeten helpen, of zelfs maar het verschil ziet tussen iemand die echt worstelt en iemand die online aandacht zoekt.

Tussen eenzaamheid en het scherm

Jongeren in Europa bevinden zich midden in een steeds ernstiger wordende geestelijke gezondheidscrisis. Deskundigen luiden de noodklok: steeds meer jongeren kampen met angst, depressie, identiteitsverwarring en een alomtegenwoordig gevoel van leegte. Het probleem is niet een gebrek aan actie, maar een gebrek aan richting.

Uit een recent rapport ' Een visie op het geestelijk welzijn van jongeren in Europa' blijkt duidelijk: we hebben een sectoroverschrijdende, geïntegreerde aanpak nodig die het geestelijk welzijn van jongeren centraal stelt in het overheidsbeleid.

Terwijl EU-instellingen preventieve instrumenten ontwikkelen en vroegtijdige interventie bevorderen, staat het ontbreken van een gedeelde definitie van succes of meetbare doelen daadwerkelijke vooruitgang in de weg. Zonder deze doelen blijft het beleid inzake geestelijke gezondheid gefragmenteerd – en raken jongeren de weg kwijt.

Het rapport stelt dat welzijn geen bijzaak mag zijn, maar het uitgangspunt moet worden van alle onderwijs-, sociale en digitale beleidsmaatregelen.

Wanneer universiteitscampussen plaatsen van angst worden

Een tragische gebeurtenis aan de Universiteit van Warschau schokte de natie toen een student universiteitsmedewerkers met een bijl aanviel . Een 53-jarige receptioniste kwam om het leven; een 39-jarige bewaker verkeert nog steeds in kritieke toestand.

Nog verontrustender? Sommige getuigen grepen niet in – ze begonnen met filmen. De video's verspreidden zich als memes op sociale media: gedeeld, becommentarieerd, doorgestuurd.

Waarom? Wat drijft iemand ertoe een tragedie live te streamen in plaats van hulp te bieden?

Volgens psychotherapeut Joanna Sokolińska is dit niet altijd een teken van wreedheid. "Het is een copingmechanisme", legt ze uit. "Filmen helpt mensen om emotioneel afstand te nemen. Het is een verdediging."

Maar in plaats van reflectie en empathie te stimuleren, voeden sociale media vaak chaos, waardoor trauma's viraal gaan.

Verloren, uitgeput, onzichtbaar

Van de hameraanval op een Poolse middelbare school tot de zelfmoord van de 16-jarige Maja uit Mława: recente tragedies benadrukken een diepere identiteits- en waardencrisis. Veel jongeren leven geïsoleerd in digitale echokamers, zonder echte connecties of vertrouwde volwassenen om mee te praten.

Er gebeuren lokaal veel goede dingen om jongeren te helpen, maar ze krijgen niet de aandacht die ze nodig hebben zonder een aantal nationale plannen die hen ondersteunen en helpen groeien. Zelfs groepen die echt hun best doen, hebben niet genoeg middelen om zoveel kinderen te helpen als nodig is.

Leraren, maatschappelijk werkers en lokale ambtenaren hebben training en ondersteuning nodig. En jongeren hebben houvast nodig – in een wereld die steeds onstabieler en onveiliger aanvoelt.

Een bijzondere bron van zorg is de impact van digitale platforms. Hoewel instrumenten zoals de Digital Services Act of de Better Internet for Kids -strategie enige bescherming bieden, zijn er meer daadkrachtige stappen nodig: leeftijdsbeperkingen, transparantie van algoritmen en voorlichting over digitale hygiëne.

Wanneer telefoons surrogaatouders worden

De verantwoordelijkheid voor het herstellen van vertrouwen en emotionele veiligheid ligt vaak bij verzorgers – ouders, leerkrachten, coaches. Maar velen voelen zich niet toegerust om met jongeren over emoties te praten.

Initiatieven zoals Connecting Generations en Nightline Europe proberen deze kloof te overbruggen door communicatiemiddelen en peer support aan te bieden. Maar het is net zo belangrijk dat mantelzorgers er niet alleen voor staan, vooral niet op hun eigen werkplek.

"Ouders voelen zich vaak hulpeloos en geïsoleerd. Ook zij hebben een veilige plek nodig om hulp te vragen", zegt Nuala Flewett van Ambitious about Autism .

Daarom beveelt het rapport niet alleen hulpmiddelen voor mentaal welzijn aan voor jongeren, maar ook voor volwassenen, ook op de werkplek.

Scholen als laboratoria voor veerkracht

Onderwijs mag niet losgekoppeld worden van emotie. Jongeren leren omgaan met stress en emoties reguleren is geen luxe – het is een overlevingsvaardigheid.

Scholen en universiteiten zouden veilige plekken moeten zijn waar mentaal welzijn fundamenteel is , niet optioneel. Programma's zoals Tackle Your Feelings , waar atleten pleiten voor emotionele gezondheid, laten zien hoe rolmodellen kunnen helpen taboes te doorbreken.

Mentale veerkracht moet net zo bewust ontwikkeld worden als academische vaardigheden. Het is niet alleen een investering in cijfers, het is een investering in de toekomst van onze samenlevingen.

Jongeren willen niet passief zijn, maar partners zijn

Het rapport is duidelijk: beleid inzake geestelijke gezondheid moet er niet vóór jongeren zijn, maar mét jongeren.

Leeftijdsgenoten zijn vaak het eerste aanspreekpunt in een crisis. Jongeren zijn degenen die taboes kunnen doorbreken en verhalen kunnen veranderen. Maar daarvoor moeten ze echt betrokken worden – niet alleen op TikTok, maar ook aan de besluitvormingstafels.

Wat jongeren vandaag de dag nodig hebben, is niet zomaar een bewustwordingscampagne. Ze hebben een gemeenschap nodig die hen ziet, hoort en hen helpt betekenis te vinden – in een wereld die steeds ondraaglijker aanvoelt.

Deze crisis vraagt ​​om meer dan alleen medeleven – het vereist actie. Als we levens willen redden, moeten we luisteren, ons aanpassen en een Europa bouwen waar jongeren niet alleen overleven, maar ook echt floreren.

Geschreven door

Geef het gesprek vorm

Heb je iets toe te voegen aan dit verhaal? Heb je ideeën voor interviews of invalshoeken die we moeten verkennen? Laat het ons weten als je een vervolg wilt schrijven, een tegengeluid wilt laten horen of een soortgelijk verhaal wilt delen.