Europejska Sieć Publicznych Służb Zatrudnienia (PES) zaprezentowała nowy zestaw narzędzi, który ma pomóc krajowym instytucjom zatrudnienia w reagowaniu na zmieniające się wymagania zielonej transformacji. Dokument zatytułowany „Zestaw narzędzi PES dotyczący zielonych umiejętności i miejsc pracy: od zaangażowania do działania i strategii ” zawiera praktyczne wskazówki, sugestie strategiczne i studia przypadków z całej UE. Choć jego ambicje są zgodne z szerszymi celami UE w zakresie klimatu i spraw społecznych, pozostaje pytanie: czy krajowe struktury zatrudnienia są rzeczywiście przygotowane, aby w pełni wykorzystać tę szansę?
Zielone umiejętności i przyszłość pracy: czy instytucje publiczne są gotowe na zieloną transformację?
Zielona gospodarka: szansa czy konieczność?
Nowy kierunek gospodarczy Europy, oparty na niskiej emisji, efektywności energetycznej i zrównoważonym rozwoju, nie jest już tylko wizją – to rzeczywistość polityczna i gospodarcza. Jednak każda transformacja wiąże się z zapotrzebowaniem na nowe umiejętności, a to oznacza również transformację rynku pracy.
Zestaw narzędzi PES pozycjonuje publiczne służby zatrudnienia jako kluczowych aktorów w tej zmianie. Do ich zadań należy prognozowanie zapotrzebowania na przyszłe umiejętności, wspieranie działań w zakresie przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji oraz ułatwianie współpracy między pracodawcami, pracownikami i placówkami edukacyjnymi.
Dokument jasno stwierdza: zielona transformacja nie nastąpi bez aktywnego zaangażowania służb zatrudnienia. Ale czy te instytucje rzeczywiście mogą działać na styku polityki klimatycznej, gospodarczej i edukacyjnej – a wszystkie one wymagają nowych sposobów myślenia i działania?
Identyfikacja zielonych umiejętności: kto jest odpowiedzialny i w jaki sposób?
Jedna z głównych sekcji zestawu narzędzi koncentruje się na identyfikacji umiejętności ekologicznych – czyli umiejętności potrzebnych w sektorach takich jak energia odnawialna, gospodarka o obiegu zamkniętym, zrównoważony transport czy energooszczędne budownictwo. Od PES oczekuje się nie tylko analizy danych, ale także przewidywania luk w umiejętnościach i współpracy z lokalnymi partnerami w celu ich wyeliminowania.
Wyzwanie? Wiele agencji zatrudnienia wciąż korzysta z przestarzałych baz danych, a prognozowanie zapotrzebowania na pracowników w dobie szybkich zmian technologicznych i legislacyjnych staje się coraz bardziej skomplikowane. Jak przewidzieć przyszłość zielonych miejsc pracy, skoro ich kształt zależy od zmieniających się polityk krajowych, strategii finansowania UE i zmienności globalnych rynków towarowych?
Służby zatrudnienia w działaniu: obietnice kontra praktyka
Kolejna sekcja zestawu narzędzi poświęcona jest projektowaniu usług, które pomagają osobom poszukującym pracy w przekwalifikowaniu się, dostępie do szkoleń i otrzymaniu poradnictwa zawodowego. Zgodnie z rekomendacjami, publiczne służby zatrudnienia powinny wdrażać Aktywne Polityki Rynku Pracy (ALMP) dostosowane do priorytetów ekologicznych i dostosowane do konkretnych grup docelowych.
Teoretycznie jest to obiecujące podejście – zwłaszcza dla młodych ludzi wchodzących na rynek pracy, osób długotrwale bezrobotnych lub pracowników podupadających branż, takich jak górnictwo węgla czy tradycyjna energetyka. Jednak w praktyce wiele systemów PSZ boryka się z poważnymi przeszkodami: niedostatecznie wykwalifikowanymi doradcami, ograniczonymi budżetami i słabym powiązaniem z lokalnymi systemami edukacji.
Zestaw narzędzi zachęca również do współpracy między PES a szerszym ekosystemem szkoleniowym. Jednak bez jasnych mechanizmów kontroli jakości i rozliczalności istnieje ryzyko powtórzenia błędów z przeszłości – a mianowicie oferowania kursów o niskim wpływie, które nie prowadzą do realnych miejsc pracy.
Partnerstwo z pracodawcami: czy może być dwukierunkowe?
Jednym z najmocniejszych punktów zestawu narzędzi jest nacisk na współpracę z pracodawcami. PES są zachęcane do współpracy z firmami nie tylko w celu zrozumienia ich potrzeb, ale także do współtworzenia programów szkoleniowych, nawiązywania partnerstw sektorowych i poszerzania możliwości uczenia się w miejscu pracy.
To ma sens – łączenie teorii z praktyką jest niezbędne dla sprawnego rynku pracy. Jednak takie podejście może również budzić napięcia. Pracodawcy w dynamicznie rozwijających się, innowacyjnych sektorach mogą być niechętni do współpracy z instytucjami publicznymi, jeśli uznają proces za zbyt powolny lub biurokratyczny. Inni mogą postrzegać PES jedynie jako narzędzia rekrutacyjne, a nie długoterminowych partnerów.
Pytanie brzmi zatem: czy PES będą w stanie budować znaczące, trwałe partnerstwa z sektorem prywatnym, czy też ich rola ograniczy się do jednorazowych konsultacji? I czy poza dotacjami i ulgami podatkowymi istnieją realne zachęty dla firm do inwestowania w zielone umiejętności?
Wizja strategiczna: ambitna, ale fragmentaryczna
Dokument wykracza poza praktyczne narzędzia – zgłębia również strategię długoterminową. Wzywa publiczne służby zatrudnienia do opracowania własnych strategii zielonej transformacji i próbuje zdefiniować, czym tak naprawdę są „zielone miejsca pracy”, wskazując na brak uniwersalnych definicji i znaczenie lokalnego kontekstu.
Rodzi to kluczową kwestię: czy publiczne służby zatrudnienia mają zdolność do opracowywania własnych strategii, czy też po prostu realizują wytyczne ministerstw i agencji centralnych? Zestaw narzędzi wydaje się zakładać wysoki poziom autonomii lokalnej, ale w wielu krajach UE decentralizacja pozostaje ograniczona. Mimo to zielona transformacja odniesie sukces tylko wtedy, gdy działania będą dostosowane do specyfiki regionalnych rynków pracy i siły roboczej.
Podsumowanie: zestaw narzędzi jest tak dobry, jak system, który za nim stoi
Nowy zestaw narzędzi PES wysyła jasny sygnał: publiczne służby zatrudnienia mogą i powinny odgrywać kluczową rolę w zielonej transformacji Europy. Aby jednak ta wizja stała się rzeczywistością, PES muszą przejść znaczące zmiany wewnętrzne – strukturalne, finansowe i strategiczne.
Młodzi ludzie wkraczający dziś na rynek pracy odegrają kluczową rolę w tej transformacji. Potrzebują instytucji, które nie tylko reagują na potrzeby i myślą przyszłościowo, ale także potrafią pomóc im w budowaniu kariery w zielonej, zrównoważonej przyszłości. Ten zestaw narzędzi to obiecujący początek — ale wiele będzie zależało od tego, jak skutecznie zostanie wdrożony w praktyce.
Napisany przez
Kształt rozmowy
Czy masz coś do dodania do tej historii? Jakieś pomysły na wywiady lub kąty, które powinniśmy zbadać? Daj nam znać, jeśli chcesz napisać kontynuację, kontrapunkt lub podzielić się podobną historią.
©2025 PulseZ. Design & developed by Matrix Internet Otwiera się w nowej karcie