Sztuczna inteligencja pozbawia nas kreatywności i upośledza krytyczne myślenie. Co mogą z tym zrobić młodzi ludzie?

Naukowcy z MIT Media Lab, zajmujący się badaniem relacji między ludźmi a technologią, postawili sobie za cel zebranie danych na temat wpływu sztucznej inteligencji na ludzką kreatywność i krytyczne myślenie. W ramach swoich badań przyjrzeli się zachowaniu 54 ochotników i ochotniczek w wieku od 18 do 39 lat. Każdy z nich został poproszony o napisanie kilku esejów, ale w różnych warunkach.
„Jedna grupa pisała prace korzystając z ChatGPT, druga korzystała z pomocy Google, a trzecia grupa pisała je całkowicie samodzielnie” – stwierdzają autorzy w wynikach badania.

Podczas pisania uczestnicy byli monitorowani za pomocą EEG, urządzenia badającego fale mózgowe i pokazującego, jak dana osoba reaguje na różne bodźce.

Im częściej korzystamy ze sztucznej inteligencji, tym bardziej leniwy staje się nasz mózg

Badania wykazały , że mózgi osób korzystających ze sztucznej inteligencji generatywnej wypoczywały najdłużej. Uczestnicy mieli krótszą zdolność koncentracji, przywiązywali mniejszą wagę do aspektu językowego tekstu, a także byli mniej kreatywni.

Badanie wykazało również, że z każdym kolejnym napisanym tekstem ich mózgi stawały się coraz bardziej leniwe. „Na tym etapie ludzie nie korzystali już ze sztucznej inteligencji jako asystenta, lecz po prostu kopiowali i wklejali gotowe teksty, niczego nie zmieniając” – twierdzą naukowcy.

Grupa, której pomagał Google, radziła sobie nieco lepiej. Wyniki pokazały, że ich mózgi były znacznie bardziej aktywne podczas pisania. Nie ograniczali się do kopiowania tekstów, ale byli w stanie lepiej pracować ze źródłami, weryfikować je, porównywać i lepiej analizować swoje wyniki.

Grupa pracująca samodzielnie osiągnęła najlepsze wyniki w badaniu. Pomiary EEG wykazały, że ich aktywność mózgowa była najwyższa spośród wszystkich uczestników. Byli bardziej kreatywni i zadowoleni z uzyskanych rezultatów.

Sztuczna inteligencja jest bardziej kreatywna

Zespół MIT Media Lab nie był pierwszym, który badał kreatywność i sztuczną inteligencję. Psychologowie z Uniwersytetu Arkansas zwrócili uwagę na ten temat już ponad rok temu. Jednak ich badanie nie koncentrowało się na wpływie sztucznej inteligencji na ludzki mózg. Ich celem było zbadanie, czy ludzie, czy sztuczna inteligencja, potrafią tworzyć bardziej kreatywne rozwiązania.

W ramach badań 151 osobom powierzono kilka kreatywnych zadań. Te same zadania powierzono również sztucznej inteligencji. „Na przykład, zadaliśmy uczestnikom i sztucznej inteligencji zadanie zastanowienia się, jak przedmioty, których używają na co dzień, mogłyby zostać wykorzystane do innego celu” – wyjaśniają członkowie zespołu naukowego. Dodają, że rozwiązania uczestników były bardzo proste i zrozumiałe. Podczas gdy uczestnicy używaliby na przykład widelca jako grzebienia, ChatGPT zaproponował znacznie odważniejsze rozwiązania i bardziej angażującą historię.

Zespół badawczy skupił się również na zdolności przewidywania hipotetycznych scenariuszy lub łączenia niepowiązanych ze sobą obrazów w spójne historie. We wszystkich obszarach sztuczna inteligencja uzyskała dobre wyniki, przewyższając ludzką kreatywność.

Jak to widzą młodzi ludzie?

Chociaż sztuczna inteligencja jest zjawiskiem współczesnym, mniej niż połowa Słowaków ma praktyczne doświadczenie z jej wykorzystaniem. Według najnowszego badania Central European Digital Media Observatory z czerwca tego roku, cieszy się ona największą popularnością wśród ludzi młodych, zwłaszcza w grupie wiekowej 16-24 lata.
Naukowcy twierdzą, że większość młodych ludzi korzysta z generatywnej sztucznej inteligencji, aby pomagać sobie w nauce, pracy, a nawet w tłumaczeniu tekstów. „Najpopularniejsze narzędzia to ChatGPT, Microsoft Copilot, Google Gemini, Canva AI i Midjourney” – dodają.