Szansa czy konieczność? Nowe spojrzenie na mobilność w obliczu niedoborów siły roboczej w UE

Unia swobodnego przepływu — na papierze

Unia Europejska obiecuje swobodę przemieszczania się, ale dla wielu pracowników przeprowadzka do innego kraju nie jest łatwa. Bariery prawne, językowe i kulturowe wciąż stoją na przeszkodzie. Według Europejskiego Urzędu ds. Pracy, rzeczywista struktura zatrudnienia w państwach członkowskich nie odpowiada rzeczywistym potrzebom ich gospodarek.

Oznacza to, że w niektórych krajach na określonych stanowiskach jest zbyt wielu specjalistów, podczas gdy w innych jest ich rozpaczliwie mało — co prowadzi do dziwnego paradoksu jednoczesnego występowania bezrobocia i nieobsadzonych wakatów.

I to nie jest tylko drobny błąd. Z najnowszego raportu wynika, że ​​24 kraje UE mają nadwyżkę pracowników w określonych zawodach, podczas gdy 29 krajów boryka się z niedoborem. Weźmy na przykład hydraulików: Hiszpania ma ich więcej, niż potrzebuje, podczas gdy Irlandia ma problem ze znalezieniem wystarczającej liczby pracowników.

EURES – cyfrowe narzędzie UE na rzecz mobilności pracowników

Głównym rozwiązaniem UE na to wyzwanie jest EURES, platforma cyfrowa zarządzana przez sieć krajowych agencji zatrudnienia przy wsparciu Komisji Europejskiej.

EURES pomaga ludziom znaleźć pracę za granicą i łączy talenty z regionami, które ich potrzebują. Jednym z jego najskuteczniejszych narzędzi jest „Panel Niedoborów i Nadwyżek” – interaktywna baza danych, w której można filtrować oferty pracy według kraju i roku. Pomaga to osobom poszukującym pracy zidentyfikować obszary, w których ich umiejętności są najbardziej potrzebne, i podejmować decyzje w oparciu o dane z rynku pracy w czasie rzeczywistym.

Ale jest pewien haczyk: cały ten system zakłada, że ​​przeprowadzka do innego kraju jest realistyczna dla każdego.

A co, jeśli nie masz pieniędzy na przeprowadzkę, musisz zaopiekować się rodziną lub nie znasz lokalnego języka? Czy naprawdę możemy to nazwać wolnością, czy to tylko kolejna wersja presji ekonomicznej podszywająca się pod szansę?

Przemieszczanie ludzi zamiast reformowania systemów?

Teoretycznie przeniesienie pracowników z regionów nadwyżkowych do regionów deficytowych to sprytny sposób na zrównoważenie sytuacji. W praktyce oznacza to jednak zmianę domu, systemu opieki zdrowotnej – a często i języka. To ogromny krok naprzód, zwłaszcza dla społeczności, w których ludzie nie są przyzwyczajeni do przeprowadzek.

EURES przedstawia ten model jako bramę do „satysfakcjonującej, bezpiecznej i stabilnej” pracy. A dla niektórych – zwłaszcza młodych ludzi bez zobowiązań rodzinnych – może to być prawdziwy krok w rozwoju kariery.

Ale dla innych przeprowadzka nie jest przygodą. To ostateczność, wynikająca z konieczności ekonomicznej.

Oto więc zasadnicze pytanie: czy mobilność naprawdę powinna być głównym rozwiązaniem problemu niedopasowania edukacji do rynku pracy? Czy może powinniśmy inwestować więcej w lokalne systemy szkolenia zawodowego i przekwalifikowania, które dopasowują umiejętności ludzi do rzeczywistych potrzeb rynku pracy?

Jest dostępna pomoc cyfrowa, ale czy to wystarczy?

Technologia odgrywa ważną rolę w dzisiejszej strategii zatrudnienia UE. Platformy takie jak EU Survey i bazy danych o niedoborze pracy ułatwiają poszukiwanie pracy za granicą. Dane są filtrowalne, aktualizowane i przejrzyste – co daje ludziom poczucie większej kontroli nad swoją karierą.

Ale to tylko część obrazu. Te platformy nie zapewniają zakwaterowania, nie rekompensują różnic w wynagrodzeniach między krajami i nie pomagają w przystosowaniu się do życia w nowej kulturze.

Wciąż istnieje ogromna przepaść między cyfrowymi ofertami pracy a realnym, praktycznym wsparciem dla osób gotowych na rozpoczęcie nowego życia za granicą. Wciąż brakuje narzędzi, które przygotowują pracowników nie tylko do znalezienia pracy, ale także do faktycznej przeprowadzki – i do rozwoju po jej zakończeniu.