© The Guardian — Nepal blokuje 26 serwisów społecznościowych, w tym X, WhatsApp i YouTube (8 września 2025 r.)

Problem nadmiernego uproszczenia

Koncepcja „protestów pokolenia Z” jest atrakcyjna dla mediów i komunikacji politycznej, oferując pozornie proste i przejrzyste ramy interpretacyjne, koncentrując się na młodszym pokoleniu obywateli. Jednak to właśnie użycie pojęcia „pokolenia” jako filtra interpretacyjnego wzmacnia stereotypowe narracje, zamiast dostrzegać wielość i złożoność tych ruchów.

To nadmierne uproszczenie prowadzi do postrzegania identycznej jednolitości, implikując wspólne doświadczenie i wspólną wyobraźnię polityczną, podczas gdy w rzeczywistości młodzi ludzie uczestniczący w protestach pochodzą z różnych warstw społecznych, klas, płci i środowisk kulturowych, co sprawia, że ​​uznanie wewnętrznej różnorodności jest warunkiem sprawiedliwości. Dzieje się tak, ponieważ eliminacja heterogeniczności w imię „pokolenia” prowadzi do formy „politycznego uciszania” tych, którzy nie pasują do stereotypu, ale także uwypukla problem kapitalizacji politycznej, ponieważ ostatecznie, jeśli kwestie te zostaną przeniesione z ich treści politycznej na narrację pseudodemograficzną, relacje władzy, które napędzają ruchy, zostaną zmarginalizowane.

Ta trudność w politycznej kapitalizacji ruchów ma związek z tym, jak są one postrzegane – ponieważ gdy pozostają „protestami generacji Z”, są definiowane w apolitycznej narracji, przedstawiającej je bardziej jako pokoleniowy wyraz „gniewu”, a mniej jako świadomą politykę z jednej strony, a z drugiej strony niedocenianie ich ograniczeń, obciążanie ich utopijnymi przesady jako zwiastunów radykalnie nowego społeczeństwa, bez uznania, że ​​utopia nie istnieje; ale istnieją problemy, z którymi społeczeństwa muszą się zmierzyć na politycznym horyzoncie. W końcu, gdy nadchodzi nieuniknione rozczarowanie, ruch jest stygmatyzowany jako porażka. Ogólnie rzecz biorąc, ramy „protestów generacji Z” funkcjonują jako schematyzacja, która odpolitycznia lub traktuje problem powierzchownie, nie oświetla złożoności działań zbiorowych, ale raczej włącza je do kategorii, która jest dostępna dla komunikacji medialnej, ale uboga w wartość teoretyczną.

Sama nazwa jest już klasyfikacją rzeczywistości; określenie protestu jako „młodzieńczego” umieszcza go w określonych ramach wartości, a ramy te są dwojakie: podkreślają świeżość i dynamikę młodości, ale jednocześnie często sprowadzają ją do chwilowego, niemal frywolnego wybuchu emocji. Rezultatem jest stworzenie mitu o młodości, który niesie ze sobą zarówno pozytywne, jak i negatywne konotacje, ale nie generuje dialogu politycznego o poważnych konsekwencjach politycznych, w którym młodzi ludzie są pozbawiani statusu podmiotów politycznych, zamieniając ich w masę pozbawioną stabilnej tożsamości, która wymaga interpretacji i kontroli. Osoby sprawujące władzę mają wszelkie interesy w przedstawianiu protestów jako rezultatu „buntowniczego”, „naiwnego” pokolenia, powiedzmy buntowników bez powodu – bagatelizując żądania, krytykę korupcji instytucjonalnej, nierówności, oskarżenia o przemoc policji. Jeśli ostatecznie polityka, koncepcja polityczności, będzie budowana wokół koncepcji przyjaciel-wróg , to postrzegając te ruchy jako produkt uboczny pokolenia Z, usuniemy je z tego spektrum, podważając ich znaczenie jako „szum społeczny”.

Wreszcie, powinniśmy uznać, że ujęcie „protestu generacji Z” tworzy mitologię postpolityczną, czyniąc protesty strawnymi w narracji o „pokoleniu buntu”, a jednocześnie czyniąc je zbędnymi. Krytyka „protestu generacji Z” nie ma charakteru wyłącznie literackiego; ma charakter polityczny, pozwalając nam zastanowić się nad tym, jak terminy dyskursu publicznego determinują to, co rozumiemy jako działanie polityczne i kogo uznajemy za obywatela. Etykietka pokoleniowa odwraca uwagę od postulatów politycznych i społecznych, przekształcając złożone ruchy w zjawisko kulturowe, które można łatwo przyswoić i szybko zapomnieć, gdzie „pokoleniowy” bunt może stać się viralem z dnia na dzień, a w kolejnym tygodniu już wchłonąć do obiegu informacyjnego, otwierając drogę kolejnemu trendowi.

Problemem, oczywiście, nie jest samo odrzucenie etykietek, do których musimy podchodzić krytycznie, ale raczej potrzeba, by ruchy rozwijały formy organizacji i wyobraźnię polityczną wykraczające poza narzucane im etykiety i narracje, tworząc struktury, które przetrwają początkową eksplozję, wynajdując sposoby wywierania ciągłej presji na państwo i instytucje oraz budując sojusze międzypokoleniowe i międzyklasowe. Postpolityka to dziedzina, w której słowa i obrazy zastępują działanie, dlatego musimy powrócić do działania jako czegoś, co tworzy rzeczywistość. Oznacza to wyobrażenie sobie polityki nie jako „momentu młodzieńczego, spontanicznego wybuchu”, ale jako długiego procesu kształtowania nowych form wspólnotowości i nowych sposobów partycypacji.

Gdy nawet same ruchy przyjmują „tożsamość Generacji Z” jako samookreślenie, istnieje ryzyko, że ta pokoleniowa etykieta posłuży jako substytut treści politycznej. O ile kwestie takie jak przejrzystość, rozliczalność i zastępowanie skorumpowanych elit są fundamentalne, brak szerszego horyzontu politycznego pozostawia otwartą możliwość, że mobilizacje utkną w wąskiej narracji pokoleniowej. W ten sposób, zamiast funkcjonować dialektycznie i prowadzić do konsensusu lub twórczej syntezy, pluralizm ideologiczny może stać się polem fundamentalnych różnic i wewnętrznej ultrafragmentacji. Tożsamość pokoleniowa, zamiast wzmacniać, może ograniczać horyzont wyobraźni politycznej, jeśli nie będzie powiązana z jasnymi strategiami zmiany społecznej. Innymi słowy, mobilizacje nabiorą historycznej głębi i znaczenia politycznego, gdy uda im się rozpoznać je jako element trwającej walki o redystrybucję dyskursu, władzy i zasobów społecznych oraz przekształcą się w procesy ciągłej transformacji.