Nie umrzemy w milczeniu: Bośnia i Hercegowina przyjmie ustawę o zabójstwie kobiet

Według danych agencji Anadolu , w okresie od 2013 do 2023 r. w Bośni i Hercegowinie zamordowano ponad 70 kobiet. W 2024 r. 13 kobiet zostało zamordowanych przez swoich męskich krewnych lub partnerów. W tak małym kraju statystyki te są ciosem w brzuch. Zwłaszcza że nie ma jednego źródła tych statystyk, więc niektóre z tych brutalnych przestępstw mogły pozostać niezauważone przez media.

Szczególnie brutalne morderstwo w 2023 r., w którym morderca Nermin Sulejmanović zabił swoją żonę Nizamę Hećimović podczas transmisji na żywo, wywołało ogólnokrajowe oburzenie. Wszystko to zmotywowało „Glas Žene” (Głos kobiety), organizację poświęconą pomaganiu kobietom, wraz z ich organizacjami partnerskimi, w petycji o prawo dotyczące femicydu. Tak rozpoczęła się ich kampania „Nie umrzemy w milczeniu”.

Wreszcie 28 maja 2025 r. jedna z izb Zgromadzenia Parlamentarnego Bośni i Hercegowiny – Izba Reprezentantów w ramach Federacji Bośni – zmieniła kodeks karny, aby uznać morderstwo ze względu na płeć za konkretne, odrębne przestępstwo w tej jednostce. Na mocy tego nowego prawa zabójstwo kobiety jest uważane za morderstwo kwalifikowane, karane karą co najmniej 10 lat więzienia, a w sytuacjach, w których ofiara była wcześniej wykorzystywana, kary są jeszcze surowsze.

16 czerwca 2025 r. Izba Ludowa, druga izba, przyjęła tę poprawkę 45 głosami.

Ponieważ Bośnia i Hercegowina ma jeden z najbardziej złożonych systemów politycznych, poprawkę tę będzie trzeba ostatecznie uzgodnić na Zgromadzeniu Parlamentarnym, w którym będą obecni przedstawiciele obu izb.

Mimo że Bośnia i Hercegowina ratyfikowała Konwencję Stambulską, traktat o prawach człowieka sprzeciwiający się przemocy wobec kobiet, w 2013 r. nie uznała morderstwa ze względu na płeć za osobne przestępstwo. Wcześniej traktowano je jako morderstwo, karane do 20 lat więzienia, lub jako „morderstwo kwalifikowane” z wyrokami od 20 do 45 lat.

Jednak rzeczywistość tych kar była zupełnie inna. Wyroki te były często znacznie krótsze, co nie odstraszało sprawców od popełniania takich aktów przemocy.

Zjednoczenie dla sprawiedliwości

Ta kampania Glas Žene jest inspirującym przykładem udanego ruchu oddolnego. Kobiety, rozdrażnione normalizacją przemocy domowej w swoim kraju, postanowiły rozpocząć kampanię prawie rok temu w swoich lokalnych społecznościach. Wszystko zaczęło się na poziomie lokalnym od celu 10 000 podpisów, a następnie słusznie zyskało uznanie krajowe.

W oczekiwaniu na to, że parlament oficjalnie uzna zabójstwo kobiet w Federacji, obywatele Bośni i Hercegowiny będą mogli docenić, co może zdziałać grupa ludzi, którym zależy na wprowadzeniu istotnych zmian.