Silniejsza międzynarodowa koordynacja w walce z handlem ludźmi

UE postrzega handel ludźmi jako przestępstwo transnarodowe, wymagające kompleksowej reakcji zarówno w obrębie UE, jak i poza jej granicami. Współpraca z krajami spoza UE, wsparcie ofiar, zwalczanie zagrożeń cyfrowych i synchronizacja organów ścigania to kluczowe filary tej rozwijającej się strategii.

Strategia UE na lata 2021–2025 w sprawie zwalczania handlu ludźmi – zrewidowana w lipcu 2024 r. – wprowadziła surowsze kary, skuteczniejsze narzędzia śledcze oraz rozszerzone mechanizmy wsparcia ofiar. Reformy te są koordynowane przez Koordynatora UE ds. Zwalczania Handlu Ludźmi (ATC) , zapewniając spójność działań krajowych, regionalnych i międzynarodowych.

Różnorodne podejścia krajowe, wspólne cele

Przegląd Europejskiej Sieci Migracyjnej (EMN) obejmujący 25 krajów pokazuje, że działania na rzecz zwalczania handlu ludźmi są często wplecione w szersze strategie migracyjne, azylowe lub dotyczące przestępczości zorganizowanej, a nie realizowane jako niezależne programy. Wiele inicjatyw krajowych koncentruje się na regionach wysokiego ryzyka, konkretnych państwach trzecich lub konkretnych grupach migrantów.

Większość krajów UE współpracuje z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji , oraz organizacjami pozarządowymi, przy wsparciu środków krajowych i unijnych, w zakresie realizacji programów zwiększania świadomości, wsparcia dla ofiar i prewencji.

Wsparcie i zapobieganie ofiarom: poza świadomością

Trzynaście krajów ESM zgłosiło skuteczne kampanie prewencyjne, z których wiele zostało przeprowadzonych we współpracy z krajami pochodzenia potencjalnych ofiar. Inne godne uwagi działania obejmują mentoring i szkolenie policji, tworzenie dedykowanych jednostek śledczych, sieci wsparcia dla ofiar oraz rozmieszczenie oficerów łącznikowych w krajach partnerskich.

Współpraca operacyjna: EMPACT, Europol, Frontex

Agencje operacyjne UEEuropol , Frontex i Eurojust – odgrywają kluczową rolę w działaniach na rzecz zwalczania handlu ludźmi. Jedenaście państw ESM zgłosiło aktywny udział w inicjatywach koordynowanych przez te agencje. Operacje strategiczne są wspierane za pośrednictwem EMPACT , europejskiej multidyscyplinarnej platformy przeciwko zagrożeniom przestępczym.

Komisja Europejska finansuje również projekty rozwojowe w państwach trzecich, zajmując się kwestiami wymiaru sprawiedliwości, ryzykiem cyfrowym i przepływami finansowymi związanymi z handlem ludźmi. W listopadzie 2023 roku Komisja zaproponowała nowe przepisy mające na celu zwalczanie ułatwiania nielegalnego wjazdu i usprawnienie koordynacji policji w całej UE. Oba te dokumenty są nadal przedmiotem negocjacji.

Skupienie geograficzne i partnerstwa międzynarodowe

Dziewięć krajów ESM (oraz Serbia i Gruzja) ma formalne partnerstwa z państwami trzecimi, podczas gdy inne opierają się na współpracy doraźnej. Kluczowe regiony objęte wsparciem to Sahel, Róg Afryki, Afryka Północna, Europa Wschodnia i Bałkany Zachodnie – obszary znane jako szlaki przemytu lub peryferyjne strefy źródłowe.

UE pełni rolę pośrednika, ułatwiając dialog, reformy instytucjonalne i lokalne programy zwalczania handlu ludźmi poprzez politykę sąsiedztwa, rozwoju i bezpieczeństwa.

Przeszkody i pojawiające się zagrożenia

Pomimo większego zaangażowania, kraje ESM zgłaszają utrzymujące się problemy: nierównomierne egzekwowanie prawa, słabą identyfikację ofiar, ograniczone mechanizmy współpracy międzynarodowej i niskie zaufanie między partnerami. Pandemia COVID-19 przyspieszyła handel ludźmi za pośrednictwem kanałów cyfrowych, utrudniając jego wykrywanie i zarządzanie.

Różnice międzykulturowe i systemowe komplikują wspólne dochodzenia i wymianę dowodów. Wielu respondentów podkreśliło potrzebę budowania zaufania i przejrzystości w ramach współpracy międzynarodowej.

Patrząc w przyszłość: Nowe pokolenie strategiczne

W odpowiedzi na zmieniające się zagrożenia, kilka krajów ESM aktualizuje lub opracowuje nowe plany strategiczne – tym razem od samego początku uwzględniające wymiar międzynarodowy. Priorytety obejmują pogłębienie dochodzeń finansowych, wzmocnienie możliwości monitoringu cyfrowego oraz wzmocnienie długoterminowych partnerstw z krajami pochodzenia i tranzytu.

Zmieniający się charakter zjawiska handlu ludźmi wymaga adaptacyjnych reakcji – nie tylko w zakresie technologii, ale także potencjału instytucjonalnego i kształtowania polityki.

Podejście to pokazuje, że Europa nie tylko wzmacnia swoją wewnętrzną reakcję na poważne przestępstwa w zakresie praw człowieka, ale także pozycjonuje się jako proaktywny globalny podmiot w walce z handlem ludźmi, przywiązując szczególną wagę do długoterminowej współpracy i zapobiegania.

Kształt rozmowy

Czy masz coś do dodania do tej historii? Jakieś pomysły na wywiady lub kąty, które powinniśmy zbadać? Daj nam znać, jeśli chcesz napisać kontynuację, kontrapunkt lub podzielić się podobną historią.