Live

W najnowszym Europejskim Rankingu Innowacyjności 2025 Komisja Europejska pochwaliła postępy poczynione przez państwa członkowskie w zakresie badań naukowych, cyfryzacji i wdrażania nowych technologii. Pomimo tego trendu wzrostowego, dane ujawniają również niepokojące sygnały: nierównomierny wzrost regionalny, niewielki spadek ogólnej wydajności w ubiegłym roku oraz duże kontrasty między krajami północnymi i południowymi.

Nasuwa się zatem istotne pytanie: czy obecna polityka UE w zakresie innowacji — taka jak tabele wyników i inicjatywy społeczne — wystarczą, aby wyrównać szanse na całym jednolitym rynku?

Silni liderzy, ale brak pełnej konwergencji

Wyniki UE w zakresie innowacyjności wzrosły o 12,6 punktu procentowego w porównaniu z 2018 rokiem, ze znaczącą poprawą w Szwecji (+12,9), Irlandii (+13,3) i Estonii (+30). Nawet mniejsze kraje, takie jak Malta i Luksemburg, zyskały odpowiednio 7,6 i 5 punktów.

Pomimo powszechnej poprawy od 2018 roku, niektóre grupy krajów, zwłaszcza w Europie Środkowej i Południowej, nadal pozostają poniżej granicy innowacyjności. Awans Chorwacji o 19,4 punktu do grupy „umiarkowanych innowatorów” jest obiecujący – ale większość regionów południowych nadal pozostaje w tyle za średnią UE. Czy polityka spójności rzeczywiście okazała się skuteczna w niwelowaniu luki rozwojowej?

Wolniejsze zmniejszanie się różnic — czy to wystarczy?

Regionalny Ranking Innowacyjności (RIS) pokazuje, że 233 z 241 regionów UE odnotowało poprawę w latach 2018–2025, osiągając średnio prawie 12 punktów. Jednak w ciągu ostatnich dwóch lat 82 regiony odnotowały spadki. Regiony takie jak Katalonia, Madryt czy Praga przewyższają wiele obszarów peryferyjnych – ale ogólna tendencja pozostaje niezmienna: Europa Północna i Zachodnia przodują, podczas gdy inne rozwijają się zbyt wolno, aby osiągnąć rzeczywistą konwergencję.

Wzrost gospodarczy w obliczu spowolnienia: załamanie w 2025 r. i ryzyka strukturalne

Po raz pierwszy wyniki za 2025 rok pokazują niewielki spadek – o 0,4 punktu procentowego niższy niż w 2024 roku. To niewielki spadek, ale potencjalnie sygnał ostrzegawczy w obliczu globalnej presji ze strony USA i Chin. Kompas konkurencyjności Komisji podkreśla, że ​​utrzymanie status quo nie wystarczy – niezbędne są szybkie reformy, uproszczenie przepisów i inwestycje w infrastrukturę.

Inne obawy: malejąca współpraca MŚP, zmniejszone wydatki na badania i rozwój w niektórych krajach oraz niejasny wpływ transformacji cyfrowej. Stéphane Séjourné, wiceprezes wykonawczy Komisji Europejskiej, podkreślił, że same strategie nie wystarczą — pilnie potrzebne są prawdziwe partnerstwa między startupami a dużymi firmami oraz silniejsza infrastruktura cyfrowa.

Skalowanie pomysłów: polityka bez realnych efektów?

Obecne narzędzia innowacji – od strategii dla startupów i scaleupów po kampanię „Wybierz Europę dla nauki” – opierają się na założeniu, że wspieranie mikroinnowatorów i klastrów technologicznych jest kluczowe. Tabele wyników EIS i RIS służą jako „lustro systemu”, które pomaga decydentom w oparciu o rzeczywiste dane.

Problem: brak wiążących mechanizmów egzekwowania, które mogłyby napędzać zmiany. Zbliżająca się ustawa o innowacjach może rozszerzyć rolę Komisji, ale nie jest jasne, czy umożliwi ona zdecydowane działania w regionach zacofanych.

Działanie czy diagnoza? Czas na reakcje systemowe

Przywódcy UE nie skrywają wyzwania. Komisarz Jekaterina Zacharijewa ostrzegła, że ​​utrzymujące się różnice regionalne zagrażają długoterminowej konkurencyjności Unii. Proponowany nowy wieloletni budżet i programy innowacyjne mogą pomóc – ale tylko wtedy, gdy wprowadzą realną reformę łańcuchów dostaw, jednolitego rynku i współpracy transgranicznej – zwłaszcza w regionach słabiej rozwiniętych.

Innowacje nie są dziś luksusem — to konieczność, aby przetrwać w globalnej konkurencji o kapitał, talenty i technologię.

Napisany przez

Kształt rozmowy

Czy masz coś do dodania do tej historii? Jakieś pomysły na wywiady lub kąty, które powinniśmy zbadać? Daj nam znać, jeśli chcesz napisać kontynuację, kontrapunkt lub podzielić się podobną historią.

Napisz artykuł z kontrargumentami Napisz powiązany artykuł