Live

Plastic was ooit een symbool van het moderne leven. Tegenwoordig is het een van de meest urgente milieuproblemen van de 21e eeuw. Naast de vele bedreigingen die ze vormen, rijzen er ernstige zorgen over de impact ervan op de gezondheid van mens en milieu, onder meer microplastics – kleine plastic deeltjes die in rivieren, zeeën en oceanen worden aangetroffen.

Microplastics in aquatische omgevingen bestaan ​​niet op zichzelf. Ze accumuleren gemakkelijk biofilms, complexe gemeenschappen van bacteriën en micro-organismen. Deze transformatie van microplastics tot microbenrijke vlotten baart zorgen over de mogelijke wijdverspreide verspreiding van ziekteverwekkers. Deze verontreinigde plasticdeeltjes zouden vanuit zoetwaterbronnen in de oceanen terecht kunnen komen en mogelijk de voedselketen infiltreren.

Recent Europees onderzoek biedt echter een verrassende wending: zout water lijkt te fungeren als een natuurlijk filter, waardoor veel zoetwaterziekteverwekkers de reis naar de zee niet kunnen overleven.

Een wetenschappelijke expeditie door de Europese rivieren

Om te onderzoeken hoe microplastic-gerelateerde bacteriën veranderen tijdens hun reis van zoet naar zout water, lanceerde een team van Franse wetenschappers een ambitieuze onderzoeksexpeditie van zeven maanden . Ze voeren langs negen van Europa's belangrijkste rivieren – waaronder de Rijn en de Seine – en verzamelden monsters van riviermondingen tot aan de gebieden net boven grote steden, waar de menselijke invloed op de waterkwaliteit intenser wordt.

Op elke locatie verzamelde het team watermonsters en microplasticfragmenten met behulp van fijnmazige netten. Ze waren vooral geïnteresseerd in hoe het zoutgehalte – de hoeveelheid zout in het water – het microbiële leven op het plastic beïnvloedde.

Om nog dieper te graven, plaatsten de onderzoekers ook schone stukjes plastic (gemaakt van polyethyleen, nylon en polyoxymethyleen) in het water. Na een maand drijven werden deze plastic monsters teruggevonden en geanalyseerd op bacterieel DNA.

Alle voorzorgsmaatregelen werden genomen om besmetting te voorkomen. De microplastics werden gesteriliseerd met alcohol, instrumenten werden gedesinfecteerd en monsters werden snel ingevroren in vloeibare stikstof. Geavanceerde DNA-sequencing en infraroodspectrometrie werden vervolgens gebruikt om zowel de soorten plastic als de microben die erop leven te identificeren.

Zout water als microbiële barrière

De resultaten verrasten zelfs de onderzoekers. De bacteriegemeenschappen op microplastics verschilden aanzienlijk tussen zoetwater, estuariene omgevingen (waar rivieren in zee uitmonden) en mariene omgevingen. Zoetwaterplastic bevatte een veel diversere en talrijkere hoeveelheid bacteriën dan die in zee.

Nog opvallender: pathogene bacteriën zoals Aeromonas , Acidovorax , Arcobacter en Prevotella werden alleen in rivieren aangetroffen, niet in zout water. In de zee was slechts één type pathogeen – Vibrio – dominant. Cruciaal is dat er geen bewijs was dat zoetwaterpathogenen via plastic in mariene omgevingen terecht waren gekomen.

Dit suggereert dat zoutgehalte werkt als een krachtig natuurlijk filter, waardoor het voor riviermicroben vrijwel onmogelijk is om in de oceaan te overleven. De onderzoekers noemden dit effect een " sterke selectiedruk" – een soort milieuzeef die de verspreiding van potentieel schadelijke organismen beperkt.

Eén verontrustende uitzondering

Hoewel de meeste bevindingen geruststellend waren, was er één opmerkelijke uitzondering. Voor het eerst identificeerden wetenschappers de bacterie Shewanella putrefaciens, die leeft op een microplasticmonster uit rivierwater. Hoewel deze bacterie doorgaans niet gevaarlijk is, kan hij bij mensen infecties aan de darmen, de huid en de weke delen veroorzaken.

Gelukkig werd Shewanella niet aangetroffen in zoutwatermonsters – wat wederom de beschermende rol van zoutgehalte bevestigt. Nog een interessante conclusie? Het type plastic leek niet veel uit te maken voor welke microben het koloniseerden. Het merendeel van de verzamelde microplastics bestond uit polyethyleen (45%) en polypropyleen (12%), maar de bacteriën leken geen sterke voorkeuren te hebben.

Uit eerdere onderzoeken bleek dat verschillende soorten plastic de vorming van biofilm kunnen beïnvloeden. Dit onderzoek, dat gebaseerd is op echte milieumonsters, kon dat verband echter niet bevestigen.

Wat dit betekent voor het EU-beleid en de planeet

Naast wetenschappelijke nieuwsgierigheid hebben deze bevindingen ook gevolgen voor de praktijk. Het beleid van de Europese Unie richt zich al op plasticvervuiling, met name microplastics. Regelgeving zoals REACH (Registratie, Evaluatie, Autorisatie en Restrictie van Chemicaliën), de Kaderrichtlijn Water (KRW) en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRMS) maken deel uit van de juridische instrumenten van de EU om rivieren, meren en zeeën te beschermen.

Nieuw onderzoek levert sterk wetenschappelijk bewijs dat biofilms op microplastics schadelijke microben kunnen herbergen, hoewel de overdracht ervan tussen zoet en zout water beperkt lijkt. Deze bevindingen zijn cruciaal voor de ontwikkeling van efficiënte milieustrategieën die gericht zijn op zowel het verminderen van plasticvervuiling als het beschermen van de volksgezondheid.

De onderzoekers benadrukken dat er meer onderzoek nodig is, met name naar virussen en eencellige organismen die plastic ook als transportmiddel zouden kunnen gebruiken. Het begrijpen van hoe getijden, temperatuur en andere omgevingsfactoren deze microbiële gemeenschappen beïnvloeden, is een andere belangrijke onderzoeksstap.

Een herinnering van de wetenschap

In een wereld waar plastic zelfs de meest afgelegen uithoeken van de wereld heeft bereikt, benadrukken studies zoals deze het belang van wetenschappelijk onderzoek voor het beschermen van onze toekomst. Ze helpen ons niet alleen te begrijpen wat er gebeurt, maar stellen ons ook in staat slimmere keuzes te maken voor onze gezondheid, ecosystemen en beleid.

Hoewel microplastics nog steeds een groot probleem voor het milieu vormen, is het geruststellend om te weten dat de natuur, en dan met name een snufje zout, misschien meer doet om ons te beschermen dan we ooit dachten.

Geschreven door

Geef het gesprek vorm

Heb je iets toe te voegen aan dit verhaal? Heb je ideeën voor interviews of invalshoeken die we moeten verkennen? Laat het ons weten als je een vervolg wilt schrijven, een tegengeluid wilt laten horen of een soortgelijk verhaal wilt delen.

Een tegenargument schrijven Een gerelateerd artikel schrijven