Live

Een wereldwijde crisis op twee voeten (of twee wielen)

Wandelen en fietsen vormen de ruggengraat van duurzame steden. Toch worden ze wereldwijd nog steeds als een bijzaak behandeld. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sterven er jaarlijks bijna 1,2 miljoen mensen op de weg – en één op de vier daarvan is een voetganger of fietser. Schokkend genoeg heeft slechts 0,2% van de wegen wereldwijd goede fietspaden. Basisinfrastructuur zoals trottoirs of zebrapaden is in veel steden nog steeds schaars.

Dit is niet zomaar een kwestie van cijfers. Dit zijn echte mensen – veelal jong – die hun ouderlijk huis hebben verlaten en nooit meer zijn teruggekeerd.

Het probleem is wereldwijd, maar het ziet er niet overal hetzelfde uit. Gegevens uit 2011-2021 laten een sterke stijging zien van het aantal voetgangersdoden in Zuidoost-Azië – met 42 procent.

In Europa is het aantal fietsdoden met de helft toegenomen, en in de regio van de westelijke Stille Oceaan is het aantal bijna verdubbeld, met een stijging van maar liefst 88 procent. Dit zijn niet zomaar cijfers – het zijn verhalen van mensen die net hun huis hebben verlaten.

Voor velen is lopen of fietsen geen levensstijlkeuze, maar de enige optie. Dit gebeurt vaak in steden die zijn gebouwd om auto's voorrang te geven, niet mensen.

De nieuwe toolkit van de WHO: een gamechanger?

Wandelen en fietsen zijn goed voor je gezondheid, je portemonnee en de planeet. Ze verminderen luchtvervuiling, verminderen de CO2-uitstoot en bevorderen het mentale en fysieke welzijn. Maar volgens WHO-directeur-generaal dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus moeten ze eerst veilig worden.

De uitdaging? Te weinig landen doen genoeg. Minder dan een derde van de overheden stimuleert wandelen of fietsen actief. Wat ontbreekt, is een duidelijke, geïntegreerde aanpak – een aanpak die volksgezondheid, stadsplanning, transport en klimaatdoelen met elkaar verbindt.

Om steden en overheden te helpen het tij te keren, heeft de WHO zojuist een uitgebreide toolkit gepubliceerd voor het bevorderen van veilige en inclusieve actieve mobiliteit. De gids richt zich op vijf belangrijke pijlers:

  1. Sectoroverschrijdende samenwerking : Wandelen en fietsen moeten worden opgenomen in strategieën voor transport, gezondheid, milieu en onderwijs. Echte impact vereist een gezamenlijke aanpak.
  2. Infrastructuur die levens redt : trottoirs, beschermde fietspaden en veilige oversteekplaatsen zijn geen luxe, maar levensreddende noodzakelijkheden.
  3. Wetten die mensen beschermen : steden moeten snelheidslimieten en regels voor stadsplanning invoeren en handhaven die mensen voorrang geven boven auto's.
  4. Slimme publiekscampagnes : bewustwording is belangrijk. De WHO stimuleert campagnes die laten zien hoe wandelen en fietsen zowel de persoonlijke gezondheid als de planeet kunnen verbeteren.
  5. Financiële prikkels : Overheden moeten gemeenschappen met een laag inkomen en plattelandsgemeenschappen ondersteunen door de toegang tot fietsen te financieren of de wandelomstandigheden in achtergestelde gebieden te verbeteren.

Een wereldwijde beweging voor veiligere straten

Tijdens de 8e Wereldweek van de Verkeersveiligheid van de VN bundelde de WHO haar krachten met meer dan 400 organisaties uit 100 landen via de Global Alliance of NGOs for Road Safety. Het doel: stedelijke mobiliteit dringend heruitvinden.

Zoals Etienne Krug, directeur Sociale Determinanten van Gezondheid bij de WHO, het verwoordde :

"Het is tijd om de meest natuurlijke vorm van vervoer – lopen – veiliger te maken voor iedereen."

Dat betekent dat meerdere sectoren erbij betrokken moeten worden – van transport tot onderwijs – om actief reizen voor iedereen een realistische en veilige keuze te maken.

Steden gebouwd voor mensen, niet alleen voor auto's

Investeren in wandelen en fietsen betekent schonere lucht, minder uitstoot en een betere volksgezondheid. Maar het gaat verder dan dat. Autovrije zones en veiligere fietspaden kunnen de openbare ruimte nieuw leven inblazen, het gemeenschapsleven stimuleren en het algehele welzijn in de stad verbeteren.

Deze veranderingen gaan niet alleen over anders bewegen, maar ook over beter leven.

Van woorden naar daden

De toolkit van de WHO is niet zomaar een document. Het is een wake-upcall. Als wandelen en fietsen gevaarlijk blijven, blijven ze een privilege van de dapperen – of de wanhopigen. Maar het zouden de makkelijkste en veiligste manieren van vervoer moeten zijn.

Overheden hebben nu de middelen. De echte vraag is: zullen ze die gebruiken voordat er nog meer levens verloren gaan?

Geschreven door

Geef het gesprek vorm

Heb je iets toe te voegen aan dit verhaal? Heb je ideeën voor interviews of invalshoeken die we moeten verkennen? Laat het ons weten als je een vervolg wilt schrijven, een tegengeluid wilt laten horen of een soortgelijk verhaal wilt delen.

Een tegenargument schrijven Een gerelateerd artikel schrijven