Deze enquête geeft ons een belangrijk inzicht in de waarde die aan cultuur wordt toegekend in de Europese Unie. De antwoorden tonen een sterke wens tot gezamenlijke actie ter ondersteuning van culturele veerkracht, inclusiviteit en het welzijn van degenen die cultuur dagelijks tot leven brengen.

We voelen ons allemaal sterk verbonden met onze familietradities, wortels en cultureel erfgoed, die ons vormen tot wie we zijn. Maar in een tijdperk waarin smartphones, sociale media en digitale platforms ons direct over de grenzen heen verbinden, in hoeverre beïnvloedt cultuur dan nog het gevoel van verbondenheid en eenheid onder Europese burgers? En welke rol kan cultuur spelen bij het bevorderen van diepere verbindingen in een samenleving die steeds meer verbonden is, maar vaak ook gefragmenteerd, door technologie?

De resultaten van de Speciale Eurobarometer 562 geven een duidelijke en krachtige boodschap af: Europeanen hechten veel waarde aan cultuur. Gevraagd naar wat het gemeenschapsgevoel in de EU bevordert, noemden burgers cultuur, gedeelde waarden en geschiedenis als hun drie belangrijkste keuzes. Mensen hopen ook dat hun leiders aandacht zullen besteden aan deze belangrijke aspecten. Met het aankomende Cultuurkompas is het een geweldige kans voor de EU om te luisteren naar wat burgers zeggen en cultuur een prominentere plaats te geven in beleid en investeringen.

Een opvallende 87% van de respondenten is van mening dat cultuur en culturele uitwisseling een essentiële plaats moeten innemen in de prioriteiten van de EU, zodat burgers uit verschillende lidstaten zich meer Europeaan kunnen voelen. Datzelfde percentage bevestigt dat cultuur en culturele uitwisseling een belangrijke rol spelen bij het bevorderen van meer begrip en tolerantie wereldwijd, zelfs in gebieden waar conflicten of spanningen heersen.

Bovendien benadrukt 86% het belang van het behoud van het Europese culturele erfgoed. Nog veelzeggender is dat 88% zegt dat artistieke vrijheid belangrijk voor hen is, wat aantoont dat vrijheid van meningsuiting door middel van kunst een kernwaarde voor Europa blijft. Daarnaast bevestigt 84% dat het promoten van Europese culturen in het buitenland essentieel is voor het opbouwen van vreedzame diplomatieke betrekkingen tussen Europa en andere landen. Over het geheel genomen zegt 88% van de Europeanen dat artistieke vrijheid belangrijk voor hen is, en 77% gelooft dat kunstenaars hun ideeën en meningen vrijelijk kunnen uiten.

Een andere interessante bevinding is dat bijna de helft van de Europeanen zijn of haar brood verdient met kunst. 49% van de Europeanen heeft zich in de afgelopen 12 maanden beziggehouden met individuele en/of collectieve artistieke activiteiten. Dit is 12 procentpunten hoger dan in 2013.

Toch is er ook een hoog percentage (73%) van de Europeanen dat zich zorgen maakt over de opkomst van generatieve AI, die een negatieve impact zou kunnen hebben op de werkgelegenheid of inkomsten van kunstenaars.

Welke cultuurgerelateerde kwesties zouden volgens Europeanen prioriteit moeten krijgen van de EU en de lidstaten door nauwer samen te werken? De belangrijkste zorg, genoemd door 45% van de deelnemers, is het toegankelijker maken van kunst en cultuur voor iedereen, een oproep tot inclusiviteit en bredere publieke betrokkenheid. Dit wordt op de voet gevolgd door de bescherming van cultureel erfgoed, met name in het licht van oorlogen, natuurrampen en klimaatverandering, een onderwerp dat door 43% van de respondenten werd onderschreven. Het garanderen van een eerlijke beloning en goede arbeidsomstandigheden voor kunstenaars en cultuurwerkers kwam ook naar voren als een belangrijk thema, waarbij 42% het belang ervan benadrukte.

Geschreven door

Geef het gesprek vorm

Heb je iets toe te voegen aan dit verhaal? Heb je ideeën voor interviews of invalshoeken die we moeten verkennen? Laat het ons weten als je een vervolg wilt schrijven, een tegengeluid wilt laten horen of een soortgelijk verhaal wilt delen.