Het protest vond plaats slechts enkele dagen nadat een zwangere vrouw op klaarlichte dag was doodgeschoten terwijl ze de hand van haar driejarige dochter vasthield. De dader was haar kindermisbruiker – een roofdier dat haar jarenlang had blootgesteld aan seksueel, fysiek en psychisch geweld, ondanks meerdere contactverboden en klachten van de politie.
Het was het 25ste geval van vrouwenmoord in Roemenië in slechts vijf maanden.
De IRES-studie: een grimmig portret van de realiteit
Tegelijkertijd bracht een nationale studie uitgevoerd door het Roemeense Instituut voor Evaluatie en Strategie (IRES), gepubliceerd in februari 2025, gegevens aan het licht die niet langer genegeerd kunnen worden:
- 31% van de Roemeense vrouwen gaf aan slachtoffer te zijn van verbaal of fysiek geweld door hun partner.
- Meer dan 10% kreeg te maken met beide vormen van mishandeling.
- 19% ervoer ‘alleen’ verbaal geweld.
Het zwaarst getroffen zijn vrouwen boven de 65 jaar, met een laag opleidingsniveau en een bescheiden inkomen — precies de sociale categorieën die consequent door het systeem worden verwaarloosd.
"We leven in een cultuur die geweld vergeeft als het slachtoffer niet binnen de geaccepteerde normen past. Als ze Roma is, arm is of andere vormen van kwetsbaarheid heeft ervaren, wordt ze onzichtbaar – en soms zelfs de schuld krijgt", aldus vertegenwoordigers van een consortium van ngo's dat aanwezig was bij het protest.
Mannen en geweld: een over het hoofd gezien maar reëel probleem
In het IRES-onderzoek werden ook de ervaringen van mannen met huiselijk geweld onderzocht:
- 18% van de mannen gaf aan dat ze verbaal mishandeld waren door hun partner.
- 2% gaf toe slachtoffer te zijn van zowel verbaal als fysiek geweld.
Deze cijfers laten zien dat vrouwen weliswaar onevenredig zwaar worden getroffen, maar dat huiselijk geweld een complex fenomeen is dat om een genuanceerde en inclusieve aanpak vraagt.
Socioloog: ‘Misbruik is een spektakel geworden’
Antonio Amuza, de socioloog die de IRES-studie coördineerde, waarschuwt voor de manier waarop verbaal geweld in de Roemeense samenleving wordt gebagatelliseerd. "Misbruik wordt vaak afgedaan als een grap of een huiselijke ruzie. We hebben weinig, clichématige campagnes, en sociale media en televisie maken van geweld vaak entertainment. Ondertussen spreken politici over het gezin als de 'hoeksteen van de samenleving', terwijl ze negeren wat er achter gesloten deuren gebeurt", vertelde Amuza aan G4Media in een interview.
Wat moet er gebeuren? Onderwijs, beleid en politieke wil
Uit het IRES-onderzoek komen een aantal dringende maatregelen naar voren:
- Introductie van gendergelijkheidsonderwijs op scholen.
- Het lanceren van consistente, aanhoudende publieke bewustmakingscampagnes.
- Echte diensten voor slachtoffers: opvang, psychologische begeleiding, juridische bescherming.
- Instellingen ter verantwoording roepen wanneer ze waarschuwingssignalen negeren.
Het protest van dinsdag was niet alleen een vorm van collectieve rouw – het was een roep om verandering. Een samenleving die te lang heeft gezwegen over het lijden van vrouwen, eist nu actie.
"Als de staat je niet beschermt, wordt de straat het morele tribunaal", zei een deelnemer terwijl hij een foto vasthield van de vrouw die zaterdag werd vermoord.
De boodschap van het protest was ondubbelzinnig: Roemenië kan zich geen stilte meer veroorloven. Elke vrouwenmoord is een mislukking van de staat, van de gemeenschap en van ieder van ons die de andere kant op keek. De Roemeense samenleving moet het duidelijk en zonder aarzeling zeggen: niemand verslagen. niemand vergeten. niemand minder.