Live

Laat je niet misleiden door de oorsprong in de voormalige Sovjetlanden; Telegram's invloed is werkelijk wereldwijd, met zo'n 950 miljoen maandelijks actieve gebruikers en een plek in de top tien van sociale netwerken wereldwijd. Binnen het berichtenplatformlandschap bereiken alleen WhatsApp (Meta), WeChat (China) en Messenger (Facebook) een groter publiek.

Dit enorme bereik wordt echter uitgebuit door een gevaarlijke onderbuik. De unieke functies van Telegram hebben het tot een aantrekkelijk platform gemaakt voor criminelen – van drugs- en mensenhandelaren tot terroristen – en maken het mogelijk om desinformatie te verspreiden, spionnen te rekruteren en de operationele veiligheid te handhaven.

In een actueel rapport van het Europese analytische collectief "Res Futura", The Recruitment Algorithm: Telegram as a Communication Tool or a Catalyst of Global Threats , wordt dieper ingegaan op deze kritieke kwesties. De publicatie analyseert het gebruik van het platform door criminele netwerken, propagandisten en de Russische inlichtingendienst en overweegt mogelijke reacties van de Europese Unie.

Wat is Telegram en hoe wordt het gefinancierd?

Gedreven door Pavel Durovs verlangen naar een vrij en privé communicatiekanaal, onafhankelijk van de invloed van de staat en het bedrijfsleven, werd Telegram in 2013 door hem en zijn broer Nikolai gelanceerd. Pavel, afkomstig uit Sint-Petersburg, Rusland, was tevens de oprichter van VKontakte, het Russische antwoord op Facebook. Nikolai ontwikkelde de fundamentele MTProto-encryptie van het platform.

Telegram, aanvankelijk gefinancierd door de Durovs zelf, probeerde later een blockchainproject dat $1,7 miljard opbracht, maar werd door Amerikaanse toezichthouders stopgezet. Tegenwoordig verdient de app geld via:

  • Telegram Premium-abonnementen
  • Betaalde contentkanalen
  • Advertentieplaatsingen

Waarom is Telegram zo krachtig? (En soms gevaarlijk?)

Telegram biedt verschillende geavanceerde functies die krachtig kunnen zijn, maar ook riskant:

  • Grote groepen – Tot 200.000 leden, perfect voor bewegingen, protesten… of illegale operaties.
  • Geheime chats – End-to-end versleutelde en zelfvernietigende berichten: ideaal voor privacy, maar ook tegen criminaliteit. 
  • Bots en automatisering – Ideaal voor het delen van nieuws of het organiseren van evenementen, maar net zo nuttig voor desinformatie.
  • Delen van grote bestanden – Verstuur tot 4 GB aan video, audio of documenten in realtime.

Het is geen wonder dat Telegram het belangrijkste communicatiemiddel was tijdens de protesten in Wit-Rusland in 2020 en tijdens verschillende politieke crises in heel Europa.

Maar er is een keerzijde. De open structuur van Telegram draagt ​​ook bij aan de verspreiding van extremisme, nepnieuws en georganiseerde misdaad .

De EU-regels ontduiken?

Om in de EU te kunnen opereren, moet Telegram voldoen aan de Digital Services Act (DSA) . Deze wet dwingt onlineplatforms om illegale content te monitoren, schadelijke of onjuiste informatie te verwijderen en samen te werken met wetshandhaving.

De DSA is strenger van toepassing op platforms met meer dan 45 miljoen gebruikers in de EU . Telegram zegt er slechts 41 miljoen te hebben – ruimschoots onder de drempelwaarde. Toezichthouders vermoeden dat dit aantal opzettelijk wordt onderschat om strengere controles te ontwijken.

Vorig jaar werd Pavel Durov kortstondig gearresteerd in Frankrijk vanwege Telegrams betrokkenheid bij misdrijven zoals drugshandel en kinderpornografie . Critici zeggen dat het platform weigert samen te werken met ngo's en autoriteiten , vooral wanneer het wordt gevraagd content te verwijderen op basis van "lokale regelgeving".

Telegram: een platform voor vrijheid – en risico

Content die betrokkenheid stimuleert wordt gepromoot – zelfs als deze schadelijk is
 De algoritmen van Telegram hebben de neiging om content te promoten die veel interactie genereert. Dit betekent vaak dat controversiële of emotionele berichten, inclusief desinformatie en extremistische standpunten , vaker viraal gaan.

  • Ongeveer 32% van de extremistische content op Telegram wordt aanbevolen via vergelijkbare kanaalsuggesties.
  • Berichten met een emotionele lading kunnen 30–40% meer interactie genereren dan neutrale berichten.
  • Zodra een gebruiker op een extremistisch bericht klikt, is de kans groot dat hij/zij meer van hetzelfde ziet.

Een tweesnijdend zwaard van privacy
 Telegram maakt gebruik van end-to-end encryptie , wat geweldig is voor de bescherming van de privacy van gebruikers – met name voor activisten in autoritaire landen. Het helpt echter ook criminele netwerken vrijer te opereren , waardoor het voor wetshandhavers moeilijker wordt om illegale activiteiten op te sporen.

Gebrek aan moderatie
 In tegenstelling tot platforms zoals Facebook of X (voorheen Twitter) verwijdert Telegram schadelijke of controversiële content niet snel . Dit maakt het een aantrekkelijke plek voor het verspreiden van nepnieuws, extremisme en complottheorieën .

Gemakkelijk te gebruiken en overal verkrijgbaar
 Telegram ondersteunt veel talen en functies, zoals het delen van grote bestanden, geautomatiseerde bots en het beheer van grote groepen en informatiekanalen

Deze middelen kunnen worden ingezet voor campagnevoering, maar ook voor de georganiseerde misdaad of propaganda .

Nuttig voor activisten… en criminelen

Telegram speelt een belangrijke rol in de politiek en het activisme , maar ook in de georganiseerde misdaad , waarschuwt het rapport.

Desinformatie verspreidt zich gemakkelijk door anonimiteit en zwakke moderatie. Voorbeelden hiervan zijn pro-Russische kanalen die leugens verspreiden over de oorlog in Oekraïne of COVID-19 .

Daarnaast gebruiken criminelen Telegram voor drugs- en wapenhandel, witwassen en andere illegale activiteiten in besloten groepen, beschermd door encryptie.

Zelfs terroristische organisaties , zoals ISIS, hebben Telegram gebruikt om te rekruteren, te coördineren en extremistische content te delen , waaronder handleidingen voor het maken van bommen.

Aan de andere kant gebruiken politici (vooral in autoritaire regimes) Telegram om rechtstreeks met kiezers in contact te komen en campagnes te organiseren. Maar dezelfde tools kunnen ook worden gebruikt om de publieke opinie te manipuleren , met name via nepnieuws dat tegenstanders target.

“Telegram biedt communicatievrijheid en privacy, maar maakt ook misbruik op wereldwijde schaal mogelijk”, concludeert het rapport.

Nepnieuws dat de wereld vormgeeft

Door het gebrek aan moderatie bij Telegram kon verkeerde informatie belangrijke gebeurtenissen beïnvloeden .

Tijdens COVID-19 gebruikten antivaccinatiegroepen Telegram om complottheorieën te verspreiden , waardoor het publieke vertrouwen in vaccins in landen als Duitsland en Frankrijk werd ondermijnd .

In een ander geval verspreidden zich na de Amerikaanse verkiezingen van 2020 valse beweringen over stemfraude op Telegram, waardoor het vertrouwen in de democratie werd ondermijnd .

Zelfs bewegingen als QAnon gebruikten Telegram om wereldwijde complottheorieën te verspreiden nadat ze van andere platforms waren verbannen.

Een ander probleem betrof nepnieuws over 5G op Telegram, dat leidde tot vandalisme aan de telecominfrastructuur.

Dergelijke content zorgt niet alleen voor polarisatie in de samenleving, maar kan ook gevolgen hebben voor de gezondheid, verkiezingen en de economie .

Een knooppunt voor criminele en terroristische activiteiten

Telegram wordt veel gebruikt door criminele organisaties en terroristen vanwege de privacy en de gemakkelijke toegang:

Een probleem zijn gesloten groepen waar alleen vertrouwde leden lid van kunnen worden. Aan de andere kant adverteren openbare kanalen illegale goederen , terwijl privéchats transacties afhandelen .

Tot de activiteiten behoren onder meer drugs- en wapenhandel, de verkoop van valse documenten en persoonlijke gegevens, smokkel en mensenhandel, het witwassen van geld, vaak met behulp van cryptovaluta en valse bankrekeningen, en cybercriminaliteit, waaronder de verkoop van malware, gehackte accounts en hackerdiensten.

Mensensmokkel zoals pizzabezorging

In de context van de crisis aan de Pools-Wit-Russische grens is het belangrijk om op te merken dat Telegram ook wordt gebruikt als instrument voor het smokkelen van migranten en vluchtelingen.

"Het plan lijkt op een pizzabezorgservice", vertelde Adam Fedorowicz van Res Futura aan EURACTIV.pl.

Hij legde uit dat de smokkelaar eerst foto's stuurt van het voertuig dat voor het transport gebruikt zal worden, samen met een identiteitsverificatie – bijvoorbeeld een afbeelding van een document. Vervolgens delen ze een GPS-locatie en spreken ze af waar en wanneer ze de personen zullen ophalen.

Vervolgens wordt de identiteit van de migranten bevestigd, vaak door het versturen van foto's. Cliënten ontvangen ook gedetailleerde instructies over hoe ze de grens kunnen oversteken.

Aan de andere kant van de grens pikken chauffeurs de migranten op en vervoeren ze naar de volgende bestemming. Vaak is het een heel netwerk van onderling verbonden smokkelaars . Betaling vindt pas plaats als het transport volgens afspraak is voltooid.

"Dit is de behandeling van mensen als louter vracht", benadrukte Fedorowicz. Hij voegde eraan toe dat deze praktijk de meest schokkende bevinding was voor de onderzoekers die aan het rapport werkten.

Bovendien, zoals de analist aangeeft, bestaan ​​er complete systemen om fraude te voorkomen. In gevallen van mensen- of drugshandel moeten speciaal aangestelde tussenpersonen bevestigen dat de dienst daadwerkelijk is verleend of dat de 'goederen' – inclusief menselijke vracht – op de aangewezen locatie zijn afgeleverd voordat de klant betaalt.

Wat kan de EU hieraan doen?

Telegram speelt een belangrijke rol in het licht van de voortdurende wereldwijde technologische en politieke transformaties, benadrukken de auteurs van het collectieve rapport Res Futura .

Deze rol kan zowel gunstig als schadelijk zijn. Functies zoals versleutelde communicatie, anonimiteit van gebruikers en beperkte contentmoderatie maken Telegram tot een platform dat zowel voor sociaal constructieve als destructieve doeleinden kan worden gebruikt .

Om schadelijk gebruik van Telegram binnen de Europese Unie tegen te gaan, moet de EU de Digital Services Act (DSA) strikt handhaven , met name met betrekking tot algoritmische transparantie en verplichte risicobeoordelingen.

Als we dat niet doen, kunnen de bedreigingen verergeren, met mogelijk ernstige gevolgen voor democratische instellingen – waaronder verkiezingen – en het bredere informatiesysteem, waarschuwt het rapport.

“De Europese Unie moet ervoor zorgen dat de digitale platforms die op haar grondgebied beschikbaar zijn, veilig zijn voor gebruikers”, benadrukte Fedorowicz.

Als gebruikers moeten we ons veilig voelen. De meeste apps volgen ons op de een of andere manier, maar we moeten erop kunnen vertrouwen dat het gebruik van een bepaald platform ons niet blootstelt aan ernstigere risico's.

Volgens Fedorowicz ligt het probleem in het feit dat het in het geval van Telegram onduidelijk is met wie de Europese Commissie in gesprek moet gaan om het misbruik van het platform voor illegale activiteiten aan te pakken.

Met Pavel Durov over Telegram praten is als met Mark Zuckerberg over een specifieke Facebookgroep praten. Hij zal simpelweg reageren met een beroep op de vrijheid van meningsuiting.

Waarom het belangrijk voor je is

Als je een digital native bent die opgroeit in Europa, ben je niet zomaar een gebruiker, maar een belanghebbende . Platformen zoals Telegram bepalen de informatiestroom, de kracht van je democratie en je persoonlijke veiligheid.

  • Blijf kritisch.
  • Kom op voor veiligere technologie.
  • Ondersteun platforms die uw rechten en uw realiteit beschermen.

Geschreven door

Geef het gesprek vorm

Heb je iets toe te voegen aan dit verhaal? Heb je ideeën voor interviews of invalshoeken die we moeten verkennen? Laat het ons weten als je een vervolg wilt schrijven, een tegengeluid wilt laten horen of een soortgelijk verhaal wilt delen.

Een tegenargument schrijven Een gerelateerd artikel schrijven