Maar zonne-energie is tegenwoordig zoveel meer: het versterkt het Europese energiesysteem, geeft het EU-klimaatbeleid een nieuwe vorm en ontkracht hardnekkige mythes over kosten, ruimte en milieueffecten. Dus, wat moet u echt weten?
Zonne-energie is in opkomst – snel
In 2008 maakte zonne-energie slechts 1% uit van de Europese elektriciteitsproductie. Nu is dat percentage gestegen tot 10% – en in Griekenland zelfs tot 23%.
Naarmate de vraag blijft stijgen, stijgt ook de geïnstalleerde capaciteit: tussen 2022 en 2024 werd er bijna 150 gigawatt (GW) aan toegevoegd, en naar verwachting komt daar tegen 2025 nog eens 70 GW bij. Ter vergelijking: dat is genoeg om ongeveer 42 miljoen huishoudens van stroom te voorzien.
De EU streeft ernaar om in 2030 700 GW aan zonne-energie te bereiken – vier keer meer dan in 2020. Hernieuwbare energiebronnen overtreffen fossiele brandstoffen nu al: in 2023 produceerden groene bronnen 1200 terawattuur (TWh) elektriciteit, vergeleken met 788 TWh uit fossiele brandstoffen. In 2024 bereikten hernieuwbare energiebronnen een recordaandeel van 47% van de totale elektriciteitsopwekking – grotendeels dankzij wind- en zonne-energie, waarbij zonne-energie in slechts één jaar tijd met 15% groeide.
Veiligheid voorop: zonnepanelen vormen geen brandgevaar
Maakt u zich zorgen over brandgevaar? Geen zorgen. Praktijkgegevens uit landen als Duitsland en Nederland tonen aan dat branden veroorzaakt door zonnepanelen extreem zeldzaam zijn – slechts 0,006% tot 0,014% van alle incidenten. Zonnepanelen zijn zelfs veel veiliger dan veel alledaagse huishoudelijke apparaten.
Alle zonnepanelen die in de EU worden verkocht, ongeacht waar ze worden geproduceerd, moeten voldoen aan strenge technische normen. Bovendien zijn certificering van installateurs en correcte netaansluitingsprocedures verplicht. Elk EU-land implementeert deze regels via de Richtlijn Hernieuwbare Energie , waarmee hoge veiligheids- en kwaliteitsnormen in de hele EU worden gewaarborgd.
Je hebt geen veld nodig, een balkon is voldoende
Zonnepanelen vereisen geen enorme ruimte. Een dak, balkon of zelfs een gevel is vaak voldoende. Plug-in zonnepanelen – die direct op het elektriciteitsnet van uw huis worden aangesloten – worden steeds populairder onder appartementbewoners.
Kunt u uw eigen panelen niet installeren? Geen probleem. Overal in Europa ontstaan energiegemeenschappen – lokale groepen van inwoners, bedrijven en gemeenten die hun krachten bundelen om te investeren in gedeelde zonne-installaties. Zelfs als de panelen niet op uw gebouw staan, kunt u nog steeds gebruikmaken van de schone energie die ze produceren. Dit is een belangrijke manier om zonne-energie toegankelijker en democratischer te maken.
Grotere zonneparken worden ook steeds efficiënter. Zo produceert het Cestas-zonnepark in Frankrijk 300 MW op 265 hectare – genoeg om meer dan 70.000 huishoudens van stroom te voorzien. Innovatieve modellen zoals agrisolar (een combinatie van landbouw en zonne-energie) en drijvende zonnepanelen op stuwmeren breiden zich snel uit, waardoor land efficiënter wordt gebruikt en conflicten met de landbouw worden verminderd.
Natuur en zon: partners, geen vijanden
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, vormen zonnepanelen geen bedreiging voor de natuur – klimaatverandering wel. Een temperatuurstijging van 1,5 °C zou meer dan de helft van het leefgebied van 6% van de insectensoorten, 8% van de planten en 4% van de gewervelde dieren kunnen wegvagen.
Daarom benadrukt het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de EU dat de groei van hernieuwbare energiebronnen – waaronder zonne-energie – duurzaam moet worden gepland. Mits goed ontworpen, kunnen zonneparken zelfs bijdragen aan het herstel van gedegradeerd land en het creëren van nieuwe habitats. Verlaten industrieterreinen en waterreservoirs worden steeds vaker gebruikt voor installaties.
Maar hier is het belangrijkste punt: de overgrote meerderheid van de panelen wordt op daken geïnstalleerd – gebieden die de natuur helemaal niet aantasten. Alleen al met zonnepanelen op daken zou tot 25% van de elektriciteitsvraag in de EU kunnen worden geleverd.
Zonne-energie = goedkopere energie en een sterkere EU
Hoewel de energiecrisis de prijzen heeft opgedreven, vooral na 2021, is zonne-energie nu een van de goedkoopste en veiligste energieopties. Hernieuwbare energiebronnen vormen tegenwoordig bijna de helft van de Europese elektriciteit – een stijging ten opzichte van slechts 30% in 2015.
Volgens het Internationaal Energieagentschap is zonne-energie momenteel een van de meest kosteneffectieve manieren om elektriciteit op te wekken. Het is nu meer dan 50% goedkoper dan steenkool – een belangrijke reden waarom het de ruggengraat van Europa's moderne energiesysteem wordt: emissiearm, betrouwbaar en betaalbaar.
De uitbreiding van zonne-energie vermindert ook de Europese afhankelijkheid van geïmporteerde fossiele brandstoffen. Minder gas uit Rusland betekent lagere energierekeningen – en meer energiezekerheid en soevereiniteit voor de EU.
Gebouwd om crises te weerstaan
Een van de grootste voordelen van zonne-energie? Het is gedecentraliseerd. In 2024 was 58% van de nieuwe zonne-installaties op daken – in woningen, bedrijven en industrieën. Dat betekent dat energie wordt opgewekt waar deze wordt gebruikt, waardoor verliezen worden beperkt en het net veerkrachtiger wordt.
Met batterijopslag wordt zonne-energie nog krachtiger. Een mooi voorbeeld: toen het elektriciteitsnet in april 2025 uitviel, hield de Universiteit van Almería in Spanje de lichten aan met behulp van de energie die was opgeslagen in de zonnepanelen. De stroomuitval duurde slechts 10 seconden.
Netbeheerders beschikken nu over geavanceerde tools om vraag en aanbod in evenwicht te brengen. Dankzij de flexibiliteit, decentralisatie en integratie met andere bronnen – zoals biomassa, kernenergie of geothermische energie – helpt zonne-energie het systeem stabiel te houden, zelfs bij veranderende weersomstandigheden.
Zonne-energie-installaties kunnen ook "netdiensten" leveren – essentiële functies die het elektriciteitssysteem soepel laten draaien. Daarmee vormen ze een belangrijke pijler van de Europese energietoekomst.
Geschreven door
Geef het gesprek vorm
Heb je iets toe te voegen aan dit verhaal? Heb je ideeën voor interviews of invalshoeken die we moeten verkennen? Laat het ons weten als je een vervolg wilt schrijven, een tegengeluid wilt laten horen of een soortgelijk verhaal wilt delen.