Het Europees Netwerk van Openbare Diensten voor Arbeidsvoorziening (PES) heeft een nieuwe toolkit onthuld die nationale arbeidsbemiddelingsinstanties moet helpen in te spelen op de veranderende eisen van de groene transitie. Het document, getiteld "PES Toolkit on Green Skills and Jobs: From Engagement to Action and Strategy " , biedt praktische richtlijnen, strategische suggesties en casestudies uit de hele EU. Hoewel de ambities aansluiten bij de bredere klimaat- en sociale doelstellingen van de EU, blijft er één vraag over: zijn nationale arbeidsbemiddelingsinstanties echt voorbereid om deze kans optimaal te benutten?
Groene vaardigheden en de toekomst van werk: zijn publieke instellingen klaar voor de groene transitie?
Groene economie: een kans of een must?
De nieuwe economische koers van Europa, gebaseerd op lage emissies, energie-efficiëntie en duurzame ontwikkeling, is niet langer slechts een visie – het is een politieke en economische realiteit. Maar met elke transformatie komt de behoefte aan nieuwe vaardigheden, en dat betekent ook dat de arbeidsmarkt moet transformeren.
De PES-toolkit positioneert publieke arbeidsbemiddelingsdiensten als belangrijke actoren in deze verschuiving. Hun taken omvatten het voorspellen van de vraag naar toekomstige vaardigheden, het ondersteunen van omscholing en bijscholing en het faciliteren van de samenwerking tussen werkgevers, werknemers en onderwijsinstellingen.
Het document maakt duidelijk: de groene transitie zal niet plaatsvinden zonder actieve betrokkenheid van arbeidsbemiddelingsdiensten. Maar kunnen deze instellingen wel echt opereren op het snijvlak van klimaat-, economisch en onderwijsbeleid – die allemaal nieuwe manieren van denken en werken vereisen?
Groene vaardigheden herkennen: wie is verantwoordelijk en hoe?
Een van de kernonderdelen van de toolkit richt zich op het identificeren van groene vaardigheden – dat wil zeggen de vaardigheden die nodig zijn in sectoren zoals hernieuwbare energie, circulaire economie, duurzaam transport of energiezuinige bouw. Van overheidsdiensten wordt niet alleen verwacht dat ze data analyseren, maar ook vaardigheidstekorten signaleren en met lokale partners samenwerken om deze te dichten.
De uitdaging? Veel uitzendbureaus vertrouwen nog steeds op verouderde databases, en voorspellingsvaardigheden worden in een tijd van snelle technologische en wettelijke veranderingen steeds complexer. Hoe kun je de toekomst van groene banen voorspellen wanneer hun vorm afhangt van veranderend nationaal beleid, EU-financieringsstrategieën en de volatiliteit van de wereldwijde grondstoffenmarkten?
Arbeidsbemiddeling in actie: beloftes versus praktijk
Een ander deel van de toolkit is gewijd aan het ontwerpen van diensten die werkzoekenden helpen zich om te scholen, toegang te krijgen tot opleidingen en loopbaanbegeleiding te ontvangen. Volgens de aanbevelingen zouden overheidsdiensten voor arbeidsbemiddeling een actief arbeidsmarktbeleid (ALMP) moeten implementeren dat is afgestemd op groene prioriteiten en is afgestemd op specifieke doelgroepen.
In theorie is dit een veelbelovende aanpak, vooral voor jongeren die de arbeidsmarkt betreden, langdurig werklozen of werknemers in krimpende sectoren zoals de kolenmijnbouw of de traditionele energiesector. Maar in de praktijk stuiten veel PES-systemen op aanzienlijke obstakels: ondergekwalificeerde adviseurs, beperkte budgetten en zwakke verbindingen met lokale onderwijsstelsels.
De toolkit stimuleert ook de samenwerking tussen overheidsdiensten en het bredere opleidingsnetwerk. Maar zonder duidelijke mechanismen voor kwaliteitscontrole en verantwoording bestaat het risico dat we dezelfde fouten uit het verleden herhalen – namelijk het aanbieden van cursussen met een lage impact die niet leiden tot echte banen.
Samenwerken met werkgevers: kan het tweerichtingsverkeer zijn?
Een van de sterkste punten van de toolkit is de nadruk op samenwerking met werkgevers. Overheidsdiensten worden aangemoedigd om met bedrijven in gesprek te gaan, niet alleen om inzicht te krijgen in hun behoeften, maar ook om samen trainingsprogramma's te ontwikkelen, sectorale partnerschappen te vormen en de mogelijkheden voor leren op de werkplek uit te breiden.
Dit is logisch – het overbruggen van de kloof tussen theorie en praktijk is essentieel voor een goed functionerende arbeidsmarkt. Deze aanpak kan echter ook spanningen veroorzaken. Werkgevers in snel veranderende, innovatieve sectoren aarzelen mogelijk om met overheidsinstellingen in zee te gaan als ze het proces te traag of bureaucratisch vinden. Anderen zien overheidsdiensten wellicht alleen als wervingsinstrument in plaats van als partner voor de lange termijn.
De vraag is dus: zullen overheidsdiensten in staat zijn om zinvolle, doorlopende partnerschappen met de private sector op te bouwen – of zal hun rol beperkt blijven tot eenmalige consultaties? En zijn er, afgezien van subsidies en belastingvoordelen, daadwerkelijke prikkels voor bedrijven om te investeren in groene vaardigheden?
Strategische visie: ambitieus maar gefragmenteerd
Het document gaat verder dan praktische instrumenten – het onderzoekt ook de langetermijnstrategie. Het roept overheidsdiensten op om hun eigen strategieën voor de groene transitie te ontwikkelen en probeert te definiëren wat "groene banen" werkelijk zijn, waarbij het wijst op het gebrek aan universele definities en het belang van de lokale context.
Dit roept een belangrijke vraag op: hebben overheidsdiensten de capaciteit om hun eigen strategieën te ontwikkelen, of voeren ze simpelweg de richtlijnen van ministeries en centrale agentschappen uit? De toolkit lijkt uit te gaan van een hoge mate van lokale autonomie, maar in veel EU-landen blijft de decentralisatie beperkt. Toch zal de groene transitie alleen slagen als acties worden afgestemd op de unieke kenmerken van regionale arbeidsmarkten en beroepsbevolking.
Laatste gedachten: een toolkit is slechts zo goed als het systeem erachter
De nieuwe toolkit voor openbare arbeidsbemiddelingsdiensten geeft een duidelijke boodschap af: openbare arbeidsbemiddelingsdiensten kunnen en moeten een belangrijke rol spelen in de groene transformatie van Europa. Maar om deze visie te verwezenlijken, moeten openbare arbeidsbemiddelingsdiensten ingrijpende interne veranderingen ondergaan – structureel, financieel en strategisch.
Jongeren die vandaag de arbeidsmarkt betreden, zullen een belangrijke rol spelen in deze transitie. Ze hebben instellingen nodig die niet alleen flexibel en vooruitstrevend zijn, maar hen ook kunnen helpen een carrière op te bouwen in een groene, duurzame toekomst. De toolkit is een veelbelovende start, maar veel zal afhangen van hoe effectief deze in de praktijk wordt gebracht.
Geschreven door
Geef het gesprek vorm
Heb je iets toe te voegen aan dit verhaal? Heb je ideeën voor interviews of invalshoeken die we moeten verkennen? Laat het ons weten als je een vervolg wilt schrijven, een tegengeluid wilt laten horen of een soortgelijk verhaal wilt delen.
©2025 PulseZ. Design & developed by Matrix Internet Opent in een nieuw tabblad