Dankzij de Europese Toegankelijkheidswet (EAA) moeten zaken als geldautomaten, het alarmnummer 112, websites voor openbaar vervoer en online winkelplatforms nu voor iedereen werken – inclusief meer dan 100 miljoen EU-burgers met een beperking. Dit is niet langer alleen een visie. Het is de wet.
Toegankelijkheid in actie: de EU-wetgeving die het dagelijks leven van miljoenen mensen kan veranderen
Een nieuwe juridische realiteit in de EU
Vanaf de zomer van 2025 moeten EU-landen de EAA (Richtlijn 2019/882) niet alleen in theorie toepassen, maar ook in de praktijk, in de vorm van afdwingbare maatregelen. Dit betekent dat banken, aanbieders van openbaar vervoer, smartphonefabrikanten en digitale serviceplatforms toegankelijkheid niet langer als een 'leuke extra' mogen beschouwen – het is nu een wettelijke verplichting.
De wet heeft een brede reikwijdte: ze bestrijkt zowel fysieke producten zoals geldautomaten en ticketautomaten als digitale diensten, waaronder e-commerce-apps en reisinformatiesystemen. Ze is van toepassing op zowel publieke diensten als particuliere bedrijven, zolang ze producten of diensten aanbieden die breed gebruikt worden en maatschappelijk relevant zijn.
Het doel? Echte inclusie voor mensen met een beperking garanderen – niet alleen op papier, maar ook in het dagelijks leven.
112 voor iedereen: toegankelijke noodcommunicatie
Een van de krachtigste symbolen van de nieuwe regels is de transformatie van het alarmnummer 112. Iedereen – ongeacht beperking – moet overal in de EU realtime contact kunnen opnemen met hulpdiensten via spraak, tekst of video.
Het is een technisch complexe taak, maar essentieel voor het waarborgen van de persoonlijke veiligheid en het recht op leven. De 112-upgrade zou zelfs een voorbeeld kunnen worden voor andere sectoren, zoals de gezondheidszorg en e-overheid.
Maar de vraag blijft: zal elk land aan de nieuwe toegankelijkheidseisen voldoen? Er zijn nog geen EU-brede gegevens die aantonen hoe goed nationale 112-systemen aan deze nieuwe toegankelijkheidseisen voldoen.
Bankieren en geldautomaten: niet alleen online, niet alleen voor sommigen
Banken zijn nu wettelijk verplicht om alle aspecten van hun dienstverlening toegankelijk te maken. Dit omvat multisensorische geldautomaten (met spraakbediening, tactiele feedback en toegankelijke hoogtes) en digitale bankplatforms die zo zijn ontworpen dat iedereen ze zelfstandig kan gebruiken.
De EAA zou een echte impact op de markt kunnen hebben: financiële instellingen die zich niet aanpassen, kunnen te maken krijgen met juridische sancties en klanten verliezen, waaronder klanten zonder officiële invaliditeitsstatus die nog steeds profiteren van toegankelijke functies.
Openbaar vervoer: toegang moet meetbaar en transparant zijn
Openbaarvervoerbedrijven moeten nu regelmatig rapporteren over de toegankelijkheid van hun diensten – van stationshellingen en liften tot realtime informatieschermen en apps.
En de informatie zelf moet toegankelijk zijn. Of je nu controleert of een station een drempelvrije toegang heeft of je reis online plant, het systeem moet intuïtief en inclusief zijn. Dat betekent gebruiksvriendelijke ticketplatforms, duidelijke informatieschermen en apps die werken met schermlezers of spraakassistenten.
Dit is een grote verandering in de EU, die reizen eindelijk eerlijker zou kunnen maken voor iedereen.
E-commerce, media, technologie: universele toegang, geen excuses
De EAA gaat niet alleen over openbare diensten, maar richt zich ook op mainstream consumentenproducten en -platforms. Als je technologie aan het grote publiek verkoopt, is toegankelijkheid niet langer optioneel.
Wat betekent dat?
- Webwinkels moeten het mogelijk maken dat blinde of slechtziende gebruikers zonder hulp aankopen kunnen doen.
- Videoplatforms moeten ondertiteling en een lay-out bieden die geschikt is voor schermlezers.
- E-books moeten over modi met een hoog contrast beschikken en compatibel zijn met ondersteunende technologie.
Maar toegankelijkheid gaat niet alleen over tools – het gaat over kennis. Daarom zijn bedrijven nu wettelijk verplicht om hun personeel te trainen in toegankelijkheid en inclusie van mensen met een beperking. Het is niet langer een bonus; het hoort bij zakendoen in Europa.
De verandering vieren – en verantwoordelijk blijven
Om deze mijlpaal te vieren, organiseerde AccessibleEU op 1 en 3 juli een reeks openbare evenementen in Brussel, zowel online als fysiek. Deze bijeenkomsten waren gericht op de impact van de wet op het echte leven – en hoe EU-landen verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor het nakomen van de belofte.
Waarom is dit belangrijk? Omdat zelfs de beste wet nutteloos is als niemand hem handhaaft. Implementatie is nu het sleutelwoord – en dat betekent dat overheidsinstellingen, maatschappelijke organisaties en mensen met een beperking allemaal een rol spelen. Het signaleren van hiaten, het benoemen ervan en het eisen van verbetering is niet alleen toegestaan, maar ook essentieel.
Toegankelijkheid is de toekomst van iedereen
De Europese Toegankelijkheidswet gaat niet alleen over het helpen van een aantal mensen. Het gaat over het creëren van een samenleving waarin iedereen – ongeacht fysieke of zintuiglijke mogelijkheden – volledig kan deelnemen aan het openbare leven, het digitale leven en de economie.
Van het bellen van hulp tot het halen van de trein, het beheren van je financiën of online winkelen: toegankelijkheid zou normaal moeten zijn, geen uitzondering. Vanaf 2025 zet de EU een gedurfde stap om die visie te verwezenlijken.
Laten we ervoor zorgen dat het niet alleen een wet op papier is, maar dat er daadwerkelijk iets verandert.
Geschreven door
Geef het gesprek vorm
Heb je iets toe te voegen aan dit verhaal? Heb je ideeën voor interviews of invalshoeken die we moeten verkennen? Laat het ons weten als je een vervolg wilt schrijven, een tegengeluid wilt laten horen of een soortgelijk verhaal wilt delen.
©2025 Pulse Z. Ontwerp & ontwikkeling door Matrix Internet Opent in een nieuw tabblad